ΜΙΑ ΠΙΟ ΨΥΧΡΑΙΜΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΟΣΚΑΡ

Πίτσες μπλε!

Είναι σαφές πως η περασμένη χρονιά δεν ήταν και τόσο καλή σε σοδιά για τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Η 10αδα που προωθήθηκε στα όσκαρ αλλά και κάποιες από τις εμπορικές επιτυχίες της χρονιάς τοι φανερώνουν περίτρανα. Για τους Αμερικανούς κριτικούς κινηματογράφου το Hurt Locker είναι το Πλατούν της νέας εποχής όμως η αλήθεια είναι κάπως διαφορετική. Το Πλατούν δεν ζούσε την υπόθεση του σε ενεστώτα χρόνο, όπως το Hurt Locker οι συνετελεστές του οποίου μνημόνευσαν αρεκτά στους ευχαριστήριους λόγους τους τους στρατιώτες στο Ιράκ- Αφγανιστάν. Επιπλέον το Πλατούν δεν ήταν τόσο ουδέτερο και απολίτικο, ούτε έστρεφε την ματιάτου τόσο στην μικροϊστορια και την ψυχοσύνθεση του ενός.

Πέρα από αυτό η κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλυγουντ ζει μια διαρκή κρίση από το 2004 και έπειτα. Ανησυχώντας για το πανάκριβο μοντέλο των μπλοκμπάστερ που έθρεψε (και την έθρεψε) τα προηγούμενα χρόνια και ειδικά την περίοδο 1997-2003 και ζώντας μια πολύ δύσκολη και πιεστική συνθήκη με την έννοια δημόσια ασφάλεια να γίνεται προτεραιότητα λόγω 11ης Σεπτεμβρίου, με τον Πρόεδρο Μπους να επιτίθεται στη Μέση Ανατολή και την αμερικάνικη κοινωνία να φτάνει στο όριο της με μια οικονομική ύφεση πρωτόγνωρη από το 1929 και έπειτα η αμερικάνικη κινηματογραφική βιομηχανία πάτησε φρένο τα τελευταία χρόνια και θέλησε να ψάξει λίγο βαθύτερα στον εαυτό της για να βρει ονόματα και αξίες παρά ποπ κορν και υπερθέαμα. Άλλωστε και το ίδιο το Χόλυγουντ βιώνει καθόλου τυχαία μια αλλαγή του χάρτη που είχε στήσει μέχρι και τα 90ς. Από τη μια η νέα τεχνολογία (dvd και blu-ray, παράνομο και νόμιμο downloading, ψηφιακός κινηματογράφος, i-pod και i-pad και όλα τα συναφή gudgets που αλλάζουν τις διαστάσεις μιας οθόνης) και από την άλλη η συνεχόμενη πίεση στα οικονομικά της ίδιας της κινηματογραφικής βιομηχανίας (τα υπέρογκα ποσά των σταρ και των μπλοκμπάστερ και η απεργεία διαρκείας των σεναριογράφων για τα δεδουλεύμενα τους είναι οι δύο όψεις του νομίσματος) κάνουν την κατάσταση στην πιάτσα του Χόλυγουντ ακόμη πιο ασφυκτική.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που το δίλημμα φέτος ήταν μια πανάκριβη υπερπαραγωγή που εισάγει τον κινηματογράφο σε μια νέα εποχή, αυτόν του 3D cinema, ενώ στον αντίποδα είχαμε μια σειρά από μικρού προυπολογισμού ταινίες που μιλούσαν για την οικονομική ύφεση και τις συνεχόμενες απολύσεις (ένας νέος εργασιακός μεσαίωνας βρίσκεται εδώ), τις ταξικές και φυλετικές ανισότητες (που η εκλογή Ομπάμα δεν άμβλυνε καθόλου), την απομόνωση και την αποξένωση των ανθρώπων (ζούμε στην κοινωνία του ενός χαμένου μέσα στο σύνολο) σε μια εποχή που - τραγική ειρωνεία! - το social networking πάει σύννεφο και τέλος ένα σινεμά καθαρά προσωπικό ενταγμένο περισσότερο στην πραγματικότητα και στην πρωτοτυπία των δημιουργών και όχι τόσο των στούντιο. Ανάμεσα σε αυτές τις τανίες της δεύτερης κατηγορίας και εκείνες που μιλάνε για την χλαπάτσα της Αμερικής στο Ιράκ και τον Αφγανιστάν.

Το στοίχημα λοιπόν ήταν αν τα μέλη της κινηματογραφικής βιομηχανίας ήθελαν να μιλήσουν για όλα αυτά ή να αναβαπτίσουν το σύστημα τους που έτσι κι αλλιώς οι επιλογές και οι τακτικές του το οδηγούν πανηγυρικά προς χρεωκοπία. Δείτε λίγο τις καλύτερες ταινίες της τελευταίας 5ετίας: Μillion dollar baby, Crash, Πληροφοριοδότης, Καμία Πατρίδα για τους μελλοθάνατους, Slumdog Millionaire και φέτος Hurt Locker. Ταίνιες που σίγουρα δεν έχουν τον προϋπολογισμό ενός Άβαταρ ή ενός Άρχοντα των δαχτυλιδιών και πολύ περισσότερο ταινίες που έχουν την ταυτότητα και την υπογραφή ενός δημιουργού όπως είναι ο Ιστγουντ, ο Χάγκις, ο Σκορτσέζε, οι Κοέν, ο Μποϊλ και φέτος η Μπίγκέλοου και όχι έναν τροχονόμο ανάμεσα στα ακριβά μπάτζετ και στο καλλιτεχνικό όραμα όπως έκαναν οι Κάμερον και Τζάκσον με τα έργα τους.

Το δίλλημα λοιπόν και φέτος ήταν αν μέσω του Άβαταρ θα ανανεωθεί η εμπιστοσύνη προς το σύστημα της βιομηχανίας (και μάλιστα μέσα από μια ταινία που αναεώνει το σινεμά ως θέαμα και τινάζει το παράνομο downloading στον αέρα) ή αν θα δωθεί και πάλι έμφαση στην προσωπική ματιά ενός δημιουργού και στις Low budget ιστορίες. Η ετυμηγορία των όσκαρ δίνει την απάντηση. Και επιβεβαιώνει πως όσο κι αν ανησυχεί το Χόλυγουντ για την μοίρα του ποντάρει να χτίσει το κάστρο του και πάλι από την αρχή επιβραβεύοντας την πιο χαμηλού προυπολογισμού ταινία στα χρονικά των όσκαρ. Η τεχνολογία είναι καλή αλλά μπορεί να περιμένει. Άλλωστε για το Άβαταρ εκφράστηκαν και ζωηρές ανησυχίες μήπως ανοίξει τον δρόμο για την υποκατάσταση ή ακόμη χειρότερα αντικατάσταση του πιο ζωντανού κομματιού μιας ταινίας, των ηθοποιών, μετατρέποντας τον κινηματογράφο σε ένα άψυχο βίντεο γκειμ.

Με βάση αυτά τα δεδομένα ο θρίαμβος του Hurt Locker δεν πρέπει να προξενεί και τόσο εντύπωση. 'Οπως πέρυσι που το Slumdog παραλίγο να βγει κατευθείαν στην αγορά dvd, έτσι και φέτος μια ξεχασμένη παραγωγή που έκανε πρεμιέρα στην Βενετία το 2008 χτύπησε φλέβα χρυσού. Ζούμε λοιπον την ιστορία όχι μόνο των Όσκαρ (που φέτος τίμησαν μια γυναίκα σκηνοθέτη και έναν Αφροαμερικάνο σεναριογράφο) αλλά του κινηματογράφου γενικότερα που ψάχνει και ψάχνεται κάτι καινούργιο μέσα σε αυτές τις ιστορίες. Το επόμενο στοίχημα του Χόλυγουντ είναι η αποδοχή των ξένων δημιουργών μέσα από τις ταινίες τους και την ριξηκέλευθη ματιά τους για τον κόσμο και όχι μέσα από την ένταξη τους στο ίδιο το σύστημα και τις απαιτήσεις του όπως συνέβη μέχρι τώρα (και ειδικά την τελευταία δεκαετία η χολιγουντιανή κολυμβύθρα ανανέωθηκε αισθητά με όλες τις φυλές του κόσμου). Μπορεί μια ξενόγλωσση ταινία να συμπεριληφθεί στην δεκάδα των όσκαρ και να σαρώσει όπως η Κάθριν Μπίγκέλοου? Είμαι σίγουρος πως αυτό ειναι κάτι που σίγουρα θα μας απασχολήσει στο μέλλον.

ΥΓ: Ελαφρώς ανεβασμένα τα φετινά νούμερα τηλεθέασης της απονομής στην Αμερική. Λογικό αφού η εμπορικότερη ταινία της χρονιάς ήταν υποψήφια. Χτες το βράδυ ήμουν συντονισμένος με δύο μεγάλα μπλογκ και φορουμ στην Αμερική που ασχολούνται χρόνια με τα όσκαρ. Το τι γινόταν δεν λέγεται! Υπήρχε περισσότερο απογοήτευση παρά ικανοποιήση με αρκετά βραβεία ενώ πολλά σημεία της απονομής σχολιάστηκαν επίσης αρνητικά. Πράγμα το οποίο σημαίνει πως η δεκάδα δεν είχε και τόση αξία. Σημασία έχουν οι επιλογές της Ακαδημίας.

ΥΓ1 : Φυσικά η ταινία της κυρά Κατίνας Μπίγκελοου έγραψε ιστορία αλλά αύριο τέτοια ώρα θα έχει κιόλας ξεχαστεί. Σαν το Crash ας πούμε που κέρδισε την καλύτερη ταινία αλλά όσο κι αν δεν της αρέσει της Ακαδημίας το Brokeback Mοuntain θα είναι πάντα εδώ για να μας προβληματίζει. Έτσι και την Μπίγκελοου. Θα την θυμόμαστε μια φορά το χρόνο (σαν το καρναβάλι της Πάτρας και τα μελομακάρονα της Πρωτοχρονιάς) ως την πρώτη γυναίκα σκηνοθέτη που κέρδισε Όσκαρ. Γιατί? Γιατί έτσι. Πέραν τούτου ουδέν!

ΥΓ2 : Καλά τα πήγανε σε γενικές γραμμές οι προβλέψεις μας. Το Hurt Locker σε καποια τεχνικά ήταν αουτσάιντερ ενώ στο σενάριο και στην ξενόγλωσση δεν αγνοήθηκε η Μονάκριβη και η αργεντίνικη ταινία. Τέλος με τα όσκαρ για φέτος. Από 'δω και πέρα η επικαιρότητα μας θέλει Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, που και φέτος κρύβει αρκετές συγκινήσεις.