ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΣΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗ

Κανονικά θα έπρεπε να γίνει ένα post και έξω αλλά ο Γιάννης Δαλιανίδης αξίζει πολλά περισσότερα. Και έτσι άφησα την είδηση να κυλίσει στα δελτία των καναλιών και σκέφτηκα να αναφερθώ στον σπουδαίο αυτό σκηνοθέτη με δύο post που θα αναρτηθούν σήμερα στην διάρκεια της ημέρας. Αφιέρωμα στον Γιάννη Δαλιανίδη λοιπόν και να σημειώσω εδώ πως το παρόν υλικό αποτελεί κομμάτι έρευνας που θα δημοσιευτεί κάποια στιγμή και σε έντυπη μορφή.

Ο Γιάννης Δαλιανίδης αποτελεί μια από τις πιο μουσικές περιπτώσεις σκηνοθέτη στην Ελλάδα. Η μουσική και το τραγούδι αποτελούν κυρίαρχο και απαραίτητο στοιχείο για τις ταινίες του. Σε αυτό συμβάλει παρά πολύ πέρα από την δική του άποψη πάνω στο ζήτημα και το γεγονός ότι υπήρξε ένας από τους πιο πετυχημένους δημιουργούς αυτού που σήμερα ονομάζουμε παλιός εμπορικός κινηματογράφος (της περιόδου 1955-1975). Συνέδεσε το όνομα του έτσι κι αλλιώς με τον μύθο της Φινος Φιλμς.

Η μουσική λοιπόν σε αυτές τις ταινίες έχει πολύ σημαντικό ρόλο. Και ο Δαλιανίδης συνεργάστηκε με όλα σχεδόν τα σπουδαία ονόματα της εποχής εκείνης (νομίζω πως μοναδική ουσιαστική απώλεια από την φιλμογραφία του είναι η μη συνεργασία του με τον Μίκη Θεοδωράκη). Με τους περισσότερους από τους συνθέτες είχε μια σύντομη συνεργασία που κρατούσε για 2-3 ταινίες. Εκείνος με τον οποίο πραγματικά έχει συνδέσει το όνομα του σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για ένα σπουδαίο δίδυμο σκηνοθέτη - μουσικού είναι ο Μίμης Πλέσσας.

ΡΙΚΟΚΟ

Σημειώνεται ως πρώτος σε αυτόν τον πίνακα ο Τάκης Μωράκης και τα υπέροχα τραγούδια που έγραψε με τον Γιώργο Γιαννακόπουλο στην Μουσίτσα (Ρίκοκο). Μια μεγάλη επιτυχία της εποχής που ακόμα τραγουδιέται.

Στο τζαζ ύφος της εποχής και η συνεργασία του με τον Γεράσιμο Λαβράνο (Ζητείται ψέυτης και Σκληρός άντρας) κυρίως με μουσικές γέφυρες και εύστοχα σχόλια πάνω στις κωμικές σκηνές των ταινιών.

Σε μια ταινία συνεργάστηκε όλη κι όλη με τον Μάνο Χατζιδάκι και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα δημιουργική περίοδο του συνθέτη που αποτελεί σπουδαίο όνομα με διακρίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό όπως το πρώτο βραβείο το Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού αλλά και το περίφημο Όσκαρ τραγουδιού. Αυτό το ελαφρό ύφος σε αυτή την περίδο βγαίνει και στην συνεργασία τους στην ρομαντική κομεντί "Το Κοροϊδάκι της δεποινίδος"

ΚΑΠΝΙΣΗΣ - ΞΑΡΧΑΚΟΣ

Μικρή υπήρξε η συνεργασία του και με τον Σταύρο Ξαρχάκο ωστόσο και εδώ το αποτέλεσμα υπήρξε εξαιρετικό για την ταινία "Γυμνοί στο δρόμο", το μοναδικό δραματικό μιουζικαλ του Δαλιανίδη. Η ταινία υπήρξε ιδιαίτερα φιλόδοξη προσπάθεια του Φίνου να μεταφέρει κινηματογραφικά ένα επιτυχημένο θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, την "Γειτονιά των Αγγέλων". Το πείραμα δεν πέτυχε για τα δεδομένα της εποχής, βλέποντας όμως σήμερα αυτή την ταινία αναγνωρίζεται η προσπάθεια του Δαλιανίδη να στήσει ένα ελληνικό West Side Story.

Θεωρώ μια από τις καλύτερες μουσικές του ελληνικού κινηματογράφου την συνεργασία του Δαλιανίδη με τον Κώστα Καπνίση. Στον Κατήφορο πρώτα, ένα από τα καλύτερα score ελληνικής ταινίας και αργότερα στο "'Οταν η πόλις πεθαίνει" από το οποίο και το εξής τραγούδι:

ΟΤΑΝ ΤΑ 80ς ΧΟΡΕΥΟΥΝ

Από τα πολύ ενδιαφέροντα πειράματα αλλά χωρίς την ανάλογη επιτυχία η συνεργασία του την δεκαετία του '80 με δύο νέους συνθέτες. Τον Μιχάλη Ρακιντζή, εκείνα τα χρόνια θεωρείται πολλά υποσχόμενος και σημειώνει μεγάλη επιτυχία, στα Ισόβια και τον Θανάση Μπίκο στο "Όταν οι ρόδες χορεύουν" σε μια προσπάθεια επηρεασμένη από το κλίμα της εποχής της για ένα νεανικό μιουζικαλ αλά 80ς. Και στην Στροφή με μουσική και τραγούδια του Γ. Θεοδοσιάδη. Τότε αυτές οι ταινίες αποτέλεσαν τον αποχαιρετισμό του Δαλιανίδη στον κινηματογράφο αφού κατακρίθηκε από την κριτική της εποχής αλλά σήμερα θεωρούνται cult. Περισσότερο από όλα αυτά το Καμικάζι αγάπη μου στο οποίο την μουσική και τα τραγούδια γράφει ο Γ. Κατσαρός. Αναμέσα τους η όλη φάση γίνεται κυρίως στο "Αντε σπάσε ρε μαλάκα"!

ΜΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΣΦΡΑΓΙΖΕΙ ΜΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Υπαρχουν κι άλλες τέτοιες μικρές συνεργασίες όπως με τον Μαρκόπουλο και τον Χατζηνάσιο αλλά και τον Χιώτη, που περνάει από κάποις ταινίες τραγουδώντας με την Μάιρη Λίντα τα μεγάλα του σουξέ.

Η μεγάλη του συνεργασία όπως είπαμε είναι με τον Μίμη Πλέσσα. Εκεί βρίσκουμε και τα μεγαλύτερα σουξέ του ελληνικού κινηματογράφου της δεκαετίας του '60. Η συνεργασία τους ουσιάστικα ανέδειξε ένα νέο είδος για τα εγχώρια δεδομένα, το μιούζικαλ (που θα λέγαμε ότι προσεγγίζει περισσότερο το σχήμα μουσικής ταινίας ή καλύτερα "δράση μετ' ασμάτων"). Φυσικά βρίσκουμε απολαυστικότατα δείγματα αυτής της συνάντησης Δαλιανίδη -Πλέσσα και σε άλλα είδη, καθώς ο συγκεκριμένος συνθέτης αποτελεί μια από τις πιο χαρισματικές περιπτώσεις του είδους με πάνω από 100 ταινίες στην φιλμογραφία του που καλυπτουν ένα ευρύτατο πεδίο μουσικά. Έτσι από την "Χριστίνα" της τζαζ πάμε στο μιουζικαλ "Κάτι να καίει" και στην κωμική λαίκή "Παριζιάνα" απο εκεί στο δραματικό "Νόμο 4000" και στην "Στεφανία". Στην συνεργασία του Πλέσσα μετον Δαλιανίδη βλέπουμε και ένα ακόμα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόσωπο του σκηνοθέτη, που δεν συμβαίνει σε καμία άλλη μουσικοκινηματογραφική συνεργασία του δημιουργού. Γράφει στίχους για τραγούδια. Πάνω από δέκα τραγούδια έχουν στίχους του Γιάννη Δαλιανίδη και μουσική Μίμη Πλέσσα σε αυτές τις ταινίες. Θα κλείσω όμως αυτό το μακροσκελές post με κάτι που με συγκινεί ιδιαίτερα και φυσικά αποτελεί παράδειγμα σε αυτό το τελευταίο στοιχείο που αναφέρθηκε. Ένα τραγούδι σε στίχους Δαλιανίδη και μουσική Πλέσσα: