Εξώστης Θήτα 12/01 - Οι κριτικές μου

Τα κείμενα μου για τον Εξώστη της 12ης Ιανουαρίου 2012

Κοτόπουλο με δαμάσκηνα (Poulet aux prunes) ***

Κομεντί, Κοινωνικό δράμα, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, 2011, 93 λεπτά

Σκηνοθεσία: Μαρζάν Σατραπί, Βενσάν Παρονό

Παίζουν: Ματιέ Αμαλρίκ, Μαρία ντε Μεντέιρος, Ερίκ Καραβακά, Ισαμπέλα Ροσελίνι

Στην Τεχεράνη του 1958 ο ταλαντούχος μουσικός Νασέρ-Αλί, αδυνατώντας να αντικαταστήσει το σπασμένο του βιολί, αποφασίζει να πεθάνει. Ενώ μένει κλινήρης και χωρίς φαγητό στο δωμάτιό του, ανακαλεί το παρελθόν και όλα όσα τον οδήγησαν μέχρις εδώ.

Όπως υπάρχουν δύο όψεις για κάθε νόμισμα έτσι υπάρχουν δύο αναγνώσεις για αυτή την ταινία. Μπορεί το μενού να προσφέρει κοτόπουλο με δαμάσκηνα αλλά αυτό δεν προϋποθέτει πως θα γευτείς απαραίτητα κάτι γλυκό και τρυφερό. Μπορεί η πιρουνιά που πήρες να σε ξεγελάσει και ξαφνικά να νιώσεις στο βάθος του ουρανίσκου σου μια πίκρα. Αφήνωντας πίσω τις αλληγορικές περιγραφές σας λέω άφοβα να δοκιμάσετε το μενού αυτής της ταινίας. Η πρώτη γεύση της ένα μελοδραματικό παραμύθι. Με χιούμορ, με συναίσθημα, με αξιολάτρευτους χαρακτήρες, με συγκίνηση.

Όσο όμως αναλύεις την γεύση της πρώτης, της δεύτερης, της τρίτης μπουκιάς η γλύκα δίνει την θέση της σε μια πίκρα. Το παραμύθι που φανερώνει την αγάπη για τα σπουδαία πράγματα της ζωής γίνεται μια έξοχη αλληγορία. Μια αφήγηση για μια χώρα που κάποτε ειχε και ευτυχισμένους ανθρώπους αλλά αφού ζουν σε ένα διαρκές σκοτάδι. Η γοητευτική Ιράν και ο ευαίσθητος Νασέρ Αλί είναι το επίκεντρο αυτής της αλληγορίας με κώδικες και συμβολισμούς εμφανείς στον θεατή. Το χαμένο βιολί, η χαμένη ζωντάνια και τα χαμένα όνειρα πλέον έχουν αντικατασταθεί με μια σύμβαση που δεν προσφέρει απολύτως τίποτα στην προάσπιση και στην συνέχιση μιας μαγικής ονειροπόλησης και μιας όμορφης ζωής.

Ισότιμη με την Περσέπολη η νέα ταινία των Σατραπί-Παρονό, λιγότερη ευθύβολη λόγω της αλληγορίας της αλλά αρκετά ζουμερή. Με υπέροχες ερμηνείες, υπέροχη φωτογραφία και εφέ που ξεγελάνε το μάτι του θεατή και λατρεμένη μουσική από τον Ολιβιέ Μπερνέ!

Όπως και να γευτείς αυτό το πιάτο (ή αλλιώς αυτή την ταινία) οφείλεις να αφεθείς στις αισθησείς σου και να ζήσεις την εμπειρία που σου προσφέρει. Κι όταν τελειώσει το παιχνίδι της γεύσης έχεις πολλά να σκεφτείς...  

-------------------------------

Το Λιμάνι της Χάβρης (Le Havre) *** 1/2

Κοινωνικό δράμα, 2011, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, 93 λεπτά

Σκηνοθεσία: Άκι Καουρισμάκι

Παίζουν: Αντρέ Βίλμς, Κάτι Ούτινεν, Ζαν Πιέρ Νταρουσέν, Εβελίν Ντιντί

Ο Μαρσέλ Μαρξ αρνείται τη μποέμικη ζωή που έζησε στο Παρίσι, καταλήγοντας λούστρος στους δρόμους της Χάβρης. Δε φαίνεται να αναζητά κάτι άλλο, απόλυτα ευχαριστημένος με την απλή ζωή που μοιράζεται με τη σύντροφό του, Αρλετί, όταν απρόσμενα συναντά το νεαρό μετανάστη, Ίντρισα. Ο τελευταίος πρέπει να φτάσει στο Λονδίνο, όπου βρίσκεται η μητέρα του, και να κυνηγήσει εκεί μια καλύτερη ζωή.

Μέρος μια τριλογίας η οποία θέλει να φανερώσει χαρακτηριστικά από την Ευρώπη του σήμερα το Λιμάνι της Χάβρης μοιάζει να μην κρύβει κάποια έκπληξη για όσους γνωρίζουν τους κώδικες του φιλμικού σύμπαντός αυτού του ιδιαίτερου δημιουργού από τη Βόρεια Ευρώπη. Με μια απλή περιγραφή η Χάβρη είναι ένα μικρό λιμάνι στη Νορμανδία, μια επαρχία της Γαλλίας, που ίσως δύσκολα θα βρειτε άλλη ευκαιρία για να γνωρίσετε. Σαφέστατα βέβαια στο λιμάνι αυτό θα βρουν βάση το σαρκαστικό χιούμορ, η αίσθηση της μοναχικότητας και οι παράδοξες φιγούρες του Καουρισμάκι.

Το Λιμάνι της Χάβρης βέβαια είναι ένα απολαυστικά ανθρώπινο, ευαίσθητο, νατουραλιστικό και ουμανιστικό παραμύθι για την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Μια Ευρώπη που ζει στην μοναξιά της και παράλληλα υποδέχεται τα φαντάσματα ενός άλλου κόσμου που επενδύουν τα όνειρα τους για μια καλύτερη ζωή σε αυτήν καθ'ότι ως γνωστόν – δανειζόμενος τον τίτλο μιας άλλης ταινίας με συγγενή θεματολογία - ο Παράδεισος είναι στη Δύση. Είναι ευτύχημα λοιπόν που αυτοί οι τόσο καθημερινοί, (αυτό)σαρκαστικοί ήρωες αναδεικνυουν την θετική τους πλευρά. Είναι η ευγένεια, η αισιοδοξία και η καλοσύνη αυτού του καουρισμακικού παραμυθιού που μας βοηθάνε να βγούμε λίγο καλύτεροι από την σκοτεινή αίθουσα του σινεμά.