Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΟΣΚΑΡ (1963-1978)
This video reminded me the four previous participatipations of Greece in the category of Academy Award for best foreign language film. Two of them were adaptation by Michael Kakoyiannis from ancient greek tragedies of Euripides. Electra (1963) is an excellent film. Stars Irene Papas in the role of Electra. The second one is "Iphigenia" (1978). This is the last time that Greece nominated ever for an Academy Award.
The two other films are directed by Vasilis Georgiadis. The first is "The Red Lanterns" (1963). Based on a famous greek play by Alekos Galanos, this is the story of four prostitutes in one poor neighbourhood of Piraeus. The second film is a kind of greek western and is about a historical fact , a peasant movement that happened in Greece in the begging of the 20th century. Of course, do not forget one more film: "Z" by Kostas Gavras presents a greek political history fact in the 60's, the murder of the greek politician Grigoris Lamprakis in Thessaloniki. The film won the Academy Award for best foreign film not as a greek or french production but representing Algeria!
AND THE OSCAR GOES TO...
Αυτό το ωραίο ρεπορτάζ του Α. Ρωμανού Λιζάρδου που προβλήθηκε αυτές τις μέρες στη ΝΕΤ θυμίζει την ιστορία της Ελλάδας στα Όσκαρ. Και θυμάται και τις τέσσερις εξαίσιες ιστορίες είναι οι τέσσερις ταινίες που έφτασαν την περίοδο 1963-1978 μέχρι το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Οι δύο ανήκουν στον κύκλο της αρχαίας ευριπίδειας τραγωδίας με την σκηνοθετική υπογραφή του Μιχάλη Κακογιάννη. Οι άλλες δύο αποτελούν δύο διαφορετικές επιμέρους ιστορίες της νεότερης Ελλάδας όπως τις κατέγραψε με την δημιουργική φαντασία του ο Βασίλης Γεωργιάδης. Λίγο πριν μάθουμε αν ο Κυνόδοντας πέρασε ή όχι στα Όσκαρ και ενώ τα στοιχήματα και οι προβλέψεις καλά κρατούν:
1- ΗΛΕΚΤΡΑ (1963) Μ. ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Η πρώτη υποψηφιότητα της Ελλάδας έφτασε μέχρι τα Όσκαρ σχεδόν μόνη της! Παραγωγή της Φίνος Φιλμς. Η δυναμική της ταινίας από το Φεστιβάλ Καννών του 1962 υπήρξε τεράστια. Εκεί μάλιστα έχασε μια θέση στα μεγάλα βραβεία μέσα στο παιχνίδι συμψηφισμών και παζαριών που επικρατούν αρκετές φορές λίγο πριν το αποτέλεσμα μιας τέτοιας διοργάνωσης. Ο σκηνοθέτης έχει αφηγηθεί στο παρελθόν πως η ταινία αγαπήθηκε και ενθουσίασε απίστευτα στο εξωτερικό. Οι ερμηνείες της Ειρήνης Παπά, του Γιάννη Φέρτη, της Αλέκας Κατσέλη εξαίσιες, η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη ελληνική, συμφωνικά γήινη και τέλος η φωτογραφία του Γουόλτερ Λάσαλι μάθημα για τους νεότερους κινηματογραφιστές.
Έχει νομίζω αξία να πούμε πως στην 5άδα εκείνης της χρονιάς ήταν και ο συμψηφιστικός Χρυσός Φοίνικας του 1962 (η ταινία O Pagador de promesas του Βραζιλιάνου Ανσέλμο Ντουάρτε απο τον όποιο έχασε ο Κακογιάννης) ενώ το ξενόγλωσσο Όσκαρ πήγε στην γαλλική ταινία "Κυριακή στην πόλη Αβραί" του Σέρζ Μπορζινιόν (ταινία της νουβελ βαγκ που σάρωνε τότε και μάλιστα η συγκεκριμένη παραγωγή ανέδειξε έναν σπουδαίο συνθέτη του παγκόσμιου κινηματογράφου, τον Μωρίς Ζαρ).
2 - ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΦΑΝΑΡΙΑ (1964) Β. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
Το θεατρικό έργο του Αλέκου Γαλανού, διασκευασμένο για τον κινηματογράφο, σε μια εποχή που οι ιστορίες για τα ¨κορίτσια¨ της Τρούμπας, της αντεργκράουντ γειτονιάς του υποκόσμου του Πειραιά συγκινούσαν τον εμπορικό κινηματογράφο της εποχής (Η Αγνή του Λιμανιού, Λόλα, Καλώς ήρθε το δολάριο, Τρούμπα '67). Δε νομίζω πως χρειάζονται και πολλές περιγραφές για την ταινία αφού οι παρουσίες των ηθοποιών που έπαιζαν αποτελούν την εγγύηση: Καρέζη, Φούντας, Διαμαντίδου, Περγιάλης, Χέλμη, Χρονοπούλου. Υπενθυμίζω και την υπέροχη μουσική και τα τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου. Και για τον Γεωργιάδη η υποδοχή της ταινίας στο εξωτερικό και η υποψηφιότητα της στα Όσκαρ ήταν κάτι ανέλπιστο.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης σε συνέντευξη του σε ένα κυπριακό περιοδικό που παρατίθεται και στην μονογραφία που του έκανε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αφηγήται πως ένας από τους συνδιαγωνιζόμενους του σκηνοθέτες στην κατηγορία του ξενόγλωσσου μιλούσε με πολύ θερμά λόγια για την ελληνική υποψηφιότητα. Ο συνυποψήφιος αυτός ήταν ο Φεντερίκο Φελίνι που ήταν υποψήφιος για την Ιταλία με το αριστούργημα του "Οκτώμισι"! Να σημειώσουμε πως υποψήφιος εκείνη τη χρονιά ήταν επίσης ο Ρομάν Πολάνσκι με το "Μαχαίρι στο νερό" για λογαριασμό της Πολωνίας!
1965 - ΤΟ ΧΩΜΑ ΒΑΦΤΗΚΕ ΚΟΚΚΙΝΟ, Β. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
Ένα ιδιαίτερο γουέστερν που εστιάζει στην δράση του Μαρίνου Αντύπα μέχρι το αγροτικό κίνημα του Κιλελέρ στις αρχές του 20ου αιώνα είναι η τρίτη υποψηφιότητα της Ελλάδας. Η σκηνοθεσία είναι και πάλι του Β. Γεωργιάδη σε σενάριο εδώ του Νίκου Φώσκολου. Νότης Περγιάλης, Νίκος Κουρκουλος, Μάνος Κατράκης το καστ. Και μουσική και εδώ υπέροχη αλλά υπογεγραμμένη από τον Μίμη Πλέσσα. Να σημειώσουμε πως η ταινία έρχεται σε μια περίεργη συγκυρία που ξεκίνησε 2 χρόνια πριν με τα Κόκκινα Φανάρια αφού στα μέσα του '60 και για πολύ λίγο διάστημα χρονικά ο ελληνικός εμπορικός κινηματογράφος απογειώνεται με το τραστ Φίνος Φιλμς - Δαμασκηνός - Μιχαηλίδης.
Και η δεύτερη οσκαρική παρουσία του Γεωργιάδη χάνει και μάλιστα από το τσεχοσλοβάκικο "Το μαγαζάκι της Κεντρικής Λεωφόρου" ενώ συνυποψήφιοι τους είναι ο Βιτόριο Ντε Σίκα με την χαρακτηριστική κωμωδία "Γάμος αλά Ιταλικά" και η σουδική "Dear John" του Λαρς Μάγκνουμ Λιντγκρεν με αρκετές τολμηρές για την εποχή σκηνές γυμνού!
4 - ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, (1977) Μ. ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Η τελευταία παρουσία της Ελλάδας στην κατηγορία του ξενόγλωσσου Όσκαρ. Με την Τάτιανα Παπαμόσχου σε πρώτη εμφάνιση ως Ιφιγένεια. Η μοναδική παραγωγή του ΕΚΚ που έφτασε μέχρι τα Όσκαρ. Μπορείτε να δείτε εδώ το κάστ και τους υπόλοιπους συντελεστές (φωτογραφία, σκηνικά, μουσική, κτλ) αλλά και τις θερμότατες κριτικές του αμερικανικού τύπου για την ταινία.
Ζ (1970) Κ. ΓΑΒΡΑΣ
Αξίζει μια αναφορά σε μια ταινία με Έλληνα σκηνοθέτη, ελληνικό θέμα (δολοφονία Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη), που θα μπορούσε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Όσκαρ αλλά τελικά έδωσε το βραβείο στην Αλγερία.
Σχόλια