Ο ΚΛΩΝΤ ΣΑΜΠΡΟΛ (1930-2010), Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΙΖΑΜΠΕΛ ΙΠΕΡ ΚΑΙ Ο ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΣ ΡΕΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ

Υπήρξε από τους σκηνοθέτες εκείνους που προσδιόρισαν ίσως μια από τις σημαντικότερες πτυχές του γαλλικού και κατ' επέκταση και του ευρωπαίκού κινηματογράφου. Ο Κλωντ Σαμπρόλ, πληθωρικός, απρόβλεπτος, μυστηριώδης υπήρξε ένα από τα εμβληματικά λάβαρα της περήφημης Νουβέλ Βαγκ, του νέου κύματος που έμελλε να επηρεάσει και αρκετούς θεωρητικούς και δημιουργούς και του ελληνικού κινηματογράφου.

Ο Κλοντ Σαμπρόλ έφυγε σήμερα σε ηλικία 80 ετών αλλά πριν από αυτό κατάφερε να σφραγίσει με το έργο του τους ανήσυχους cinephile, που έβλεπαν στα πλάνα του μια δημιουργική διαδικασία που είχε πάντα μέσα της το στοιχείο της ανατροπής και της έκπληξης. Όλα ξεκίνησαν το 1958. Ο Τρυφώ λέγεται πως έκανε τα "400 χτυπήματα" και έτσι ξεκίνησαν όλα αλλά ο Σαμπρόλ ήταν που γύρισε λίγο νωρίτερα τον "Ωραίο Σέργιο" και ξεκίνησε την ιστορία. Η ταινία αυτή ηταν το εναρκήριο λάκτισμα για τη Νουβέλ Βάγκ. Από καθαρή τύχη βρήκε πρώτος τα λεφτά και έτσι προχώρησε στο γύρισμα. Με την ταινία αυτή κερδίζει το βραβείο Ζαν Βιγκό, διάκριση που δηλώνει την πρωτοποριακή και καινοτόμα σκέψη στο έργο του. Μετά το κουβάρι κύλησε και η συγκίνηση μας διαδεχόταν η μια την άλλη.

Γύρισε πάνω από 70 ταινίες. Στις παραγωγές που επιμελήθηκε ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος αυτός ο Γάλλος δημιουργός θα βρείτε πολλές καταπληκτικές και μοναδικές στιγμές της αίσθησης που μόνο η έβδομη τέχνη σου αφήνει. Δεν το συνεχίζω αυτό το κειμενο. Δεν πρόκειται να συνθέσω κάποια αγιογραφία. Αντιλαμβανόμενος όμως την καλλιτεχνική του ματιά, το πολιτικό και κοινωνικό κριτήριο που διέθετε, την γαλλική φινέτσα που προσδιορίζει απόλυτα το ευ ζειν που έτσι κι αλλιώς δεν το έκρυβε αν τον γνώριζες ή αν τον παρατηρούσες με προσοχή από κοντά. Του χρωστώ ότι είναι υπεύθυνος για έναν από τους μεγάλους μου κινηματογραφικούς έρωτες, την Ιζαμπέλ Ιπέρ. Δεν υπήρξε κατ' ανάγκην ερωτική στις ταινίες του. Τα γυναικεία προτραίτα όμως (και ειδικά της Ιπέρ) αλλά και ο ρόλος της γυναίκας υπήρξε καταλυτικός για τον φακό του Σαμπρόλ. Αυτή η ανατροπή που σημειωνώ και πιο πάνω, η ένταση του βλέμματος, η αγάπη του για αυτό που αντιπροσωπεύει η γυναικεία ύπαρξη αποτυπώνονται με τρόπο απίστευτο πάνω της. Όλα αυτά και άλλα τόσα θα μπορούσα να σας πω αλλά και πάλι ξεφεύγω και δεν είναι της παρούσης κάτι τέτοιο.


Το 1997 ο Κλωντ Σαμπρόλ ήρθε στην Θεσσαλονίκη. Η πόλη ζούσε τότε την δόξα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Το Ολύμπιον είχε φτιαχτεί από την αρχή και για πρώτη φορά μετά από 35 χρόνια ξαναδεχόταν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου που εκείνο το Νοέμβρη γέμισε με τις ταινίες και την παρουσία του Κλωντ Σαμπρόλ. Ευχάριστος, προσύνης, ευγενικός ο Σαμπρόλ ήρθε στην Θεσσαλονίκη και ευχαριστήθηκε με την πρόσκληση και το τιμητικό αφιέρωμα, το μεγαλύτερο που του έγινε στην Ελλάδα ποτέ.

Φυσικά πέρα από την διασκέδαση και την τιμή ο Σαμπρώλ είδε και αρκετές ταινίες του Φεστιβάλ. Καθόταν στα θεωρεία μαζί με την κριτική επιτροπή. Εκείνη τη χρονιά είχεέρθει ακόμα η Ορόρ Κλεμάν, ο Μαρίν Καρμίτζ και ο Ντην Ταβουλάρις. "Ποια σας άρεσε?" τον ρώταγαν επίμονα οι δημοσιογράφοι. Χαμογελόντας και αφού είχε έτομη τη σούμα στο μυαλό του στο τέλος της επίσκεψης απάντησε πως είχε ενθουσιαστεί από έναν νεαρό Έλληνα σκηνοθέτη, που είχε τη φαεινή ιδέα να γυρίσει μια χαμηλού κόστους ιστορία σε ασπρόμαυρο φιλμ με 4 όλους κι όλους ηθοποιούς. Ο νέος Έλληνας σκηνοθέτης ήταν ο Ρένος Χαραλαμπίδης και η ταινία του ήταν το "No Budget Story"! Αναρωτιέμαι τι άλλο να ζητήσει κανείς ως διαπιστευτηρίο στην πρώτη μεγάλου μήκους του?

Αντιγράφω το τηλεγράφημα του ΑΠΕ : O Κλωντ Σαμπρόλ γεννήθηκε στις 24 Ιουνίου 1930 στο Παρίσι.

Σπούδασε φαρμακευτική, αλλά ακολούθησε την καριέρα του κριτικού κινηματογράφου σε γαλλικές εφημερίδες.

Το 1958 σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία "Ο ωραίος Σέργιος" εγκαινιάζοντας την εποχή του "Nouvelle Vague", της οποίας είναι ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς δημιουργούς μαζί με τον Φρανσουά Τριφό και τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ.

Σκηνοθέτησε περισσότερες από εκατό ταινίες στη διάρκεια της καριέρας του, μεταξύ των οποίων, οι ταινίες "Violet Noziere", "Η Τελετή", "Μαντάμ Μποβαρί", "Ευχαριστώ για τη Σοκολάτα", "Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα" και "Το άνθος του κακού", ενώ συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του γαλλικού, αλλά και του ευρωπαϊκού, κινηματογράφου.