ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ
Δεν κάθισα στιγμή! Το χάρηκα μέχρι τελικής πτώσης! Η οποία συνέβη σήμερα!
ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ
Το 10ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ πέρασε κιόλας στην ιστορία. Ήταν το πιο μέτριο αυτής της πρώτης δεκαετίας. Και καθόλου αντάξιο μιας πρώτης στρογγυλής επετείου. Όλα τέλειωσαν με μια συμπαθητική τελετή λήξης, στην οποία για άλλη μια φορά οικοδέσποινα ήταν η Μάγια Τσόκλη (για 5η, 6ή φορά? έχω χάσει το μέτρημα). Σε σύγκριση με την έναρξη είχε σαφώς περισσότερο κόσμο. Μου κάνει εντύπωση όμως, ένα βίντεο με τα 10χρονα δεν είχαν να παίξουν? Στο αρχείο τους δεν κρατούσαν βίντεο με τα όσα έγιναν όλα αυτά τα 10 χρόνια στο Φεστιβάλ αυτό?
10 ΧΡΟΝΙΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Το θέμα της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε χτες ήταν τα επόμενα 10 χρόνια αυτού του Φεστιβάλ. Σε ένα πάνελ που έθεσε κάποια ζητήματα επί τάπητος (ο Μάρκ Γκαστίν και ο Νίκος Λυγγούρης περισσότερο ίσως) και με έναν συντονιστή (Ηλίας Κανέλλης) που μάλλον ήθελε να καταλάβει το θέμα της ημερίδας αλλά σκέφτηκε να το κάνει πιο extra large με μια ατέρμονη φιλολογική ανάλυση περί ταινιών τεκμηρίωσης.
Κοινό αίτημα όλων η αλλάγη του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Η συμμετοχή ψηφιακών ταινιών χωρίς μετατροπή σε φιλμ 35 χιλ. και η απαλλαγή υποχρέωσης συμμετοχής των ελληνικών ταινιών από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης προκιεμένου να συμμετάσχουν στα Κρατικά Βραβεία. Από εκεί και πέρα όμως επικράτησε πραγματικό χάος. Οι κινηματογραφιστές, που κατέκλεισαν την αίθουσα (αλήθεια οι απλοί θεατές δεν ενδιαφέρονται για κάτι που γίνεται στην πόλη τους και το παρακολουθούν κάθε χρόνο να μεταλλάσεται?) έλεγαν ο καθένας τα δικά του. Πιο επιθετικός όλων απεναντι στον Δημήτρη Εϊπίδη ο Λάκης Παπαστάθης. "Στο φετινό φεστιβάλ συντελείται ένα σκάνδαλο ανάλογο με εκείνο το 1966. Όπως τότε έτσι και τώρα υπέροχες ταινίες κόπηκαν και απορρίφθηκαν για να προτιμηθεί το μέτριο". Με αυτή την τοποθέτηση τα αίματα άναψαν. Ο Λάκης Παπαστάθης ζήτησε την επίσημη τοποθέτηση του διευθυντή του Φεστιβάλ απέναντι σε αυτή την απόρριψη 5 συγκεκριμένων ταινιών, που κατλα γενική ομολογία ήταν καλές.
Φυσικά ο κος Εϊπίδης δεν θα απαντούσε ποτέ σε κάτι τέτοιο. Είτε γιατί η επολογή δεν έγινε από τον ίδιο αλλά από τους συνεργάτες του (που τους κάλυψε με την μη απάντηση του) είτε γιατί τα κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης σε ένα καλλιτεχνικό προϊον όπως είπε αργότερα ο ίδιος είναι καθαρά υποκειμενικά (σε μένα αρέσουν αχλάδια και σε 'σας μήλα). Είναι όμως αναίτιος ο εκνευρισμός, η νευρικότητα και η αμηχανία για έναν άνθρωπο που διευθύνει ένα καράβι (όποιο κι αν είναι αυτό). Και φυσικά τέτοιες στάσεις οδηγούν χωρίς λόγο σε απομόνωση από την ελληνική πραγματικότητα και τους ανθρώπους της. Γκρίνια και αίσθηση αδικίας πάντα θα υπάρχουν από τους κομμένους.
Να σημειώσω βέβαια πως δεν σχολιάστηκε καθόλου η μουρμούρα όλων αυτών των ημερών για το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ. Και βέβαια η απούσια τοποθέτησης της παρούσας Εταιρίας Σκηνοθετών, που απλώς μας τα είπε μια μέρα νωρίτερα (πετυχημένος ο Εϊπίδης στους Νέους Ορίζοντες γιατί μάλλον φαντάζομαι δεν είχε σχέση με ελληνικές ταινίες αλλά αποτυχημένος τώρα γιατί έκοψε την μισή φετινή σοδειά) στην παρουσίαση του Αντιφεστιβάλ αλλά πέραν τούτου ουδέν. Α, να μην ξεχάσω! Αν ενδιαφέρεστε να φέρετε το ντοκιμαντερ σας στη Θεσσαλονίκη φροντίστε να μην έχει πολύ φιξιόν μέσα. Ο διευθυντής του Φεστιβάλ δεν τα γουστάρει αυτά τα πράματα...
Και μια ερώτηση προς το Φεστιβάλ (και ενδεχομένως και προς την Ένωση Συντακτών) : Δεν αντιλέγω και δεν πρόκειται να αμφισβητήσω πως οι φίλοι και συνάδελφοι εξ Αθηνών είναι καλοί και έμπειροι σε πάρομοιες αποστολές. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν έστω συνάδελφο από την Θεσσαλονίκη σε τέτοιου είδους ανοιχτά τραπέζια συζητήσεων? Νόμιζω πως η ΠΕΚΚ έχει εγγεγραμένα μέλη από την Θεσσαλονίκη. Το επαναλαμβάνω ότι δεν το λέω κακόβουλα εις βάρος κανενός. Και ίσως ακούγεται τοπικιστικό αλλά είναι εύλογη απορία μου. Σε μια εποχή που οι ποσοστώσεις κρατάνε το ζύγι στα ίσα.
Αύριο : η σούμα του Φεστιβάλ και τελειώσαμε για φέτος!
Σχόλια
Μπορεί ο Παπαστάθης να έβγαζε προσωπικές πικρίες ή αντιπαλότηες, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι συμβαίνει παραμέσα, αλλά όταν εγκαλείς τον Διευθυντή ενός Φεστιβάλ ότι δήθεν απέρριψε μια ταινία (αναφέρομαι στη "Μακρόνησο" για την οποία απ' ότι βλέπω ανέβασες και post, και καλά έκανες) η οποία κατά σύμπτωση την ίδια ώρα που γίνεται η συζήτηση παίζει στην ακριβώς διπλανή αίθουσα (αίθουσα Σταύρος Τορνές, Παρασκευή 14/3, ώρα 14:30, θυμίζω ότι η συζήτηση έγινε στην Αίθουσα Κασαβέτης την ίδια μέρα, ώρες 13:00 - 15:00), τότε γίνεται φανερό ότι η παρέμβαση του Παπαστάθη και οι αιτιάσεις του ήταν απλά και μόνο για λόγους εντυπώσεων
πιό ουσιαστική βρήκα την παρέμβαση του κινηματογραφιστή (δυσυχώς δεν θυμάμαι το ονομά του) που αναφέρθηκε στις συνθήκες προβολής των ταινιών (τεχνικά μέσα, το ότι το σήμα από τα Digi-Beta φτάνει στα προβολικά από καλώδιο composite, κλπ), στο βαθμό βέβαια που τα σχόλια αυτά ισχύουν και δεν λέγονται κι αυτά για λόγους εντυπώσεων
πάντος συμφωνώ μαζί σου ότι το ίδιο το κοινό του φεστιβάλ ήταν ο μεγάλος απών και από αυτή τη συζήτηση, δυστυχώς πρόκειται για το κοινό στο οποίο υποτίθεται ότι απευθύνεται το Φεστιβάλ
από το κοινό ακούστηκε μόνο κάτι προς το τέλος περί της διάχυσης του φεστιβάλ στις άλλες πόλεις μέσω των παράλληλων εκδηλώσεων (πάλι καλά δηλαδή που ακούστηκε κι αυτό)
Ο Λάκης Παπαστάθης δεν μιλούσε για τον εαυτό του αλλά γιατί πράγματι φέτος παρατηρήθηκε το παράδοξο φαινόμενο να κοπούν από το επίσημο πρόγραμμα (που δίνει το δικαίωμα συμμετοχής και στα βραβεία της διεθνούς ένωσης κριτικών δηλαδή της φιπρέσι) αν και ήταν όλες τους πολύ καλές.
Τελευταία στιγμή οι ταινίες αυτές, και μάλιστα έπειτα από πολύ φασαρία που έγινε στην Αθήνα, πέρασαν στο ελληνικό πανόραμα προκειμένου να έχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κρατικά βραβεία του Υπουργείου Πολιτισμού και για αυτό πήραν και δικαίωμα προβολής και συμμετοχής στο βραβείο κοινού.
Ειδικά για την ΜΑΚΡΟΝΗΣΟ δεν μπορώ να καταλάβω πως αυτή η ταινία δεν συμμετείχε στο αφιέρωμα για τον φασισμό, που είχε το φεστιβαλ. Αυτό δίνει την εντύπωση πως η επιλογή έγινε "στο πόδι" και πολύ πρόχειρα (κι αυτό είναι πιο επικίνδυνο από το να υπήρχε υστεροβουλία).
Τα λέω αυτά γιατί έχω δει τις περισσότερες και έχω άποψη και προφανώς και ο κος Παπαστάθης με βάση την άποψη που αποκόμισε και ο ίδιος από την θέαση τους πρόεβη στην επιθετική αυτή τακτική εξ αρχής. Ίσως να θεωρείται από αρκετούς άκομψη η στάση του αλλά απ' όσο γνωρίζω δεν έχει κάνενα προσωπικό συμφέρον και απλά εκφράζει αυτό που θεωρεί ως αλήθεια ο ίδιος.
Φυσικά ο διευθυντής του Φεστιβάλ δεν πρόκειται ποτέ να αιτιολογήσει επίσημα γιατί κόπηκε ο Α ή ο Β από το πρόγραμμα. Εξάλλου αυτό φανερώνεται από την φιλοσοφία και την πολιτική που ακολουθεί σε σχέση με το πρόγραμμα και το ύφος του θεσμού. Εϊναι εμφανές ότι ο συγκεκριμένος διευθυντής ποντάρει πλέον με άνεση στο άνοιγμα του Φεστιβάλ σε ένα διεθνές πεδίο και όχι στο στενό εθνικό, όπως συνέβη τα πρώτα χρόνια (και όπως το είχε επιβάλλει και ο νόμος φυσικά).
Αν θες την άποψη μου θεωρώ ότι είναι πετυχημένος αλλά έχω κάποιες ενστάσεις για κάποιες επιλογές του.
Ο κινηματογραφιστής που αναφέρεις με την ουσιαστική παρέμβαση ίσως θα έπρεπε να σκεφτεί ότι το φεστιβάλ έχει άρτιο εξοπλισμό και ίσως θα άξιζε να προσεχθεί περισσότερο ο τεχνικός έλεγχος αρτιότητας των τανιών πριν την προβολή (γιατί υπάρχουν και προχειροφτιαγμένες ψηφιακές αρπαχτές)
Το κοινό απέιχε σκανδαλωδώς για μένα. Και προφανώς δεν έχει άποψη και του αρέσει ότι του πλασάρουνε για να μην έχει άποψη. Και όταν λέω κοινό εννοώ τους φανατικούς που πάνε σε 3 και 4 προβολές αλλά και τους σπουδαστές του τμήματος κινηματογράφου (οι οποίοι δεν φαίνονται πουθενά σε όλο αυτό το πράγμα και ίσως θα έπρεπε το φεστιβάλ να τους χρησιμοποιήσει κάπως έξυπνα και όχι να τους έχει για να γεμίζουν καθίσματα άδειων εκδηλώσεων). Πάντως παράλληλες εκδηλώσεις σε πόλεις της ευρύτερης περιοχής γίνονται έστω και σε μικρό βαθμό.
Αν έχεις κάποια διαφωνία φυσικά περιμένω να την συζητήσουμε προσεχώς