"Champions: Μια Αστεία ιστορία" - Μια σπουδαία ταινία για την προβληματική εκπαιδευτική πολιτική

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τι θα βλέπαμε σε αυτό το φεστιβάλ. Μέχρι που εμφανίστηκε μια ταινία...

Ο Γαβριήλ Τζάφκας είναι ένα από τα σπουδαία ταλέντα που βγάζει ο ελληνικός κινηματογράφος αυτή τη δεκαετία που τρέχει. Σας έχω ξαναμιλήσει για τον Γαβριήλ. Απόφοιτος του τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ και με παρουσία ήδη σε αρκετά φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ήρθε στην Θεσσαλονίκη με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το ντοκιμαντέρ "Champions- Μια αστεία ιστορία".

Ο Κώστας Σταματίου έγραφε πριν 50 χρόνια στην ιστορική 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή τον "Μακεδονικό Γάμο", το ντοκιμαντέρ του Τάκη Κανελλόπουλου "Εγενήθη ημίν σκηνοθέτης". Κάπως έτσι ένιωσα και εγώ χτες βλέποντας αυτό το ντοκιμαντέρ, μια ταινία με φρεσκάδα, τσαγανό και δυναμισμό που δεν φοβάται να φανερώσει αυτά που άλλοι κρύβουν επί μισό και πλέον αιώνα κάτω από το χαλί! Στο Champions ο Γαβιήλ Τζάφκας, χωρίς να χάνει τον σαρκασμό του, πιάνει τον μπαλτά και με κρύο αίμα βαράει ανελέητα στην μόνιμη πληγή της νεότερης Ελλάδας: την ανυπαρξία πολιτικής για τον πολιτισμό και την παιδεία.

Το θέμα της ταινίας αφορά την προβληματική πορεία, που έχει η κινηματογραφική τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα. Από την θρυλική σχολή Σταυράκου, αυτή που γέννησε μερικά μερικά από τα σπουδαιότερα ονόματα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου μέχρι την ίδρυση του Τμήματος Κινηματογράφου στο ΑΠΘ κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι αλλά μόνο αυτό. Από τη γενιά του 1-1-4 μέχρι τη γενιά του Δεκέμβρη του 2008 το αίτημα για Παιδεία υπληρξε καθολικό αλλά πολιτικά δεν υπήρξε καμία φαντασία, καμία υπέρβαση, καμία βούληση, με εξαίρεση ίσως κάποιες αγαθές προθέσεις της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη , οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν και δεν έγιναν πράξη, αλλά και του Βαγγέλη Βενιζέλου, που υπήρξε ο μόνος πολιτικός που τελικά προχώρησε στην ίδρυση ενός τμήματος κινηματογράφου, έστω κι αν αυτό συνέβη στη πολιτική του περιφέρεια, όπως τον κατηγορούν. Στο ενδιάμεσο υπάρχουν και οι ιδιωτικές σχολές, μια ακόμα προέκταση της ιστορίας με τις δικές της ιλαρές και τραγικές στιγμές.

Γέννημα μιας ελπιδοφόρας διαδικασίας, όπως ήταν στο ξεκινημα της η Σχολή του ΑΠΘ, που σήμερα δείχνει να βιώνει ένα απερίγραπτο τέλμα, οικονομικό, διοικητικό και όχι μόνο, ο Γαβριήλ Τζάφκας δείχνει να έχει το απαιτούμενο θράσος ή αν προτιμάτε το ζητούμενο θάρρος για να θίξει αυτά που για άλλους είναι απλά ευχολόγια και ελπίδες για το μακρινό μέλλον. Λόγια πολιτικάντικα, του αέρα, που ωστόσο φανερώνουν την ανυπαρξία σοβαρής εκπαιδευτικής πολιτιστικής πολιτικής βούλησης. Μη μας κάνει εντύπωση που στη γείτονα Τουρκία το ανάλογο τμήμα κινηματογράφου του Εσκί Σεχίρ κάνει παπάδες - τις ταινίες των παιδιών τις θαυμάσαμε στο DIALOG λίγο πριν το φεστιβάλ - ή ότι οι Έλληνες που θέλουν να κάνουν σοβαρές σπουδές κινηματογράφου φέυγουν στην Αγγλία, στην Γερμανία, στη Γαλλία. Πέρα από την κινηματογραφική παιδεία, που ακόμα και αυτή η Ομίχλη δείχνει να μην κατάνοησε τελικά το σπουδαίο ρόλο της αν και βίωσε στο πετσί της αυτό το χάλι η ταινία του Τζάφκα είναι ένας καθρέφτης μιας χώρας που δεν γουστάρει να μιλάει και να επενδύει στον πολιτισμό και στην παιδεία. Έννοιες που αν καταλαβαίναμε την σπουδαιότητα τους θα επενδύαμε πάνω τους καθως αποτελούν το μέλλον.

Αν λοιπόν ο "Κυνόδοντας" του Γ. Λάνθιμου είναι η ταινία fiction που μίλησε έξω από τα δόντια για τα κακώς κείμενα μιας κοινωνίας, το "Champions" είναι το ντοκιμαντέρ που βγάζει τη γλώσσα του.

Ακούστε την συνέντευξη του Γ. Τζάφκα στο podcast No3 δίπλα και δείτε την ταινία την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου στην Τ. Μαρκετάκη στις 22.30