ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΕΛΦΜΑΝ ΓΩΝΙΑ (ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΑΓΕΙΑΣ)

Με 2,5 συμμετοχές στο Βερολίνο δεν τα πήγε άσχημα η Ελλάδα φέτος. θα με ρωτήσετε γιατί 2,5? Μα διότι ο Κώστας Γαβράς μας ανήκει και δεν μας ανήκει. Κανονικά η σημερινή ραδιοφωνική εκπομπή θα έπρεπε να είναι αφιερωμένη στην Ελένη Καραϊνδρου και στον Τεό. Άλλωστε σήμερα είναι και η επίσημη προβολή της "Σκόνης του Χρόνου" στη Γερμανία. Όμως επιφυλλάσομαι για το κοντινό μέλλον για μια εκπομπή αφιέρωμα σε αυτό το σπουδαίο δίδυμο (σκηνοθέτης και συνθέτρια) του ελληνικού κινηματογράφου. Προς το παρόν περιορίζομαι στην απολαυστική προσωπική ακρόαση του σάουντρακ της "Σκόνης του Χρόνου".

ΝΤΑΝΙ ΕΛΦΜΑΝ - ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΙΜ ΜΠΑΡΤΟΝ ΣΤΟΝ (ΧΑΡΒΕΪ) ΜΙΛΚ



Σήμερα θα θυμηθούμε μαζί την διαδρομή ενός ιδιαίτερα ταλαντούχου συνθέτη, που έχει συνδέσει και αυτός το όνομα του με έναν σκηνοθέτη και αυτή την εποχή απολαμβάνει την 4η υποψηφιότητα του για Όσκαρ μουσικής. Είναι παράδοξο βέβαια γιατί γνωρίζουμε όλοι τον μαγικό και γοτθικό κόσμο του Τιμ Μπάρτον, ο οποίος σίγουρα βρίσκει πολύτιμη υποστήριξη στις μουσικές συνθέσεις του Ντάνυ Ελφμαν. Ο Πι-Γουι, ο Μπατμαν, ο Σκαθαροζούμης, Ψαλιδοχέρης και τόσες άλλες ιστορίες του Μπάρτον θα ήταν σίγουρα ολότελα διαφορετικές αν δεν υπήρχε η εξαίσια μουσική - ανάλογου ύφους- του Ελφμαν.

Παράδοξο βέβαια είναι και το γεγονός πως από αυτή την σπουδαία συνεργασία 25 χρόνων (από το 1985) ο Ελφμαν έχει προταθεί μόλις μια φορά για Όσκαρ, το 2003 για το BIG FISH. Οι άλλες δύο υποψηφιότητες του ήταν το 1997 (στην ουσία διπλή υποψηφιότητα κέρδισε μιας που τότε η Ακαδημία είχε ξεχωριστή κατηγορία για μουσική δραματικής ταινίας και άλλη για κωμωδίες - κιν. σχέδια) και αφορούν το επιστημονικής αφασίας μπλοκμπαστερ MEN IN BLACK και τον ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΓΟΥΙΛ ΧΑΝΤΙΝΓΚ. Να σημειώσω πως ο Ελφμαν αντιμετώπισε αρχικά πρόβλημα με την τελευταία ταινία επειδή η παραγωγός εταιρία προτίμησε να κυκλοφορήσει στο εμπόριο μια συλλογή με νεανικά τραγουδάκια της σειράς θεωρώντας πως το target group της ταινίας ήταν νεανικής ηλικίας και δεν θα έδινε βάση στο σκορ του συνθέτη.

Άλλη μια ενδιαφέρουσα σταθερή σχετικά συνεργασία του είναι με τον σκηνοθέτη Γκας Βαν Σαντ. Ο ΧΑΝΤΙΝΓΚ και ο ΜΙΛΚ - οι δύο από τις τέσσερις υποψηφιότητες του Ελφμαν - είναι δικές του ταινίες.

Εντύπωση προκαλεί όπως έλεγα πως η Ακαδημία τον έχει προτείνει σε απόσταση 12 ετών μόλις 4 φορές και δεν έχει απονείμει ποτέ την χρυσή διάκριση σε αυτόν τον συνθέτη. Και μάλιστα αυτό συνέβη μόνο μια φορά για σκορ που αφορά την άκρως δημιουργική του συνεργασία με τον Μπάρτον.

Η αλήθεια είναι πως τα Όσκαρ έχουν επιδείξει σε βάθος χρόνου μια αρτηριοσκληρωτική αντίδραση στην κατηγορία της μουσικής. Ενώ στην κατηγορία του τραγουδιού ρισκάρουν να βραβεύσουν μοντέρνες ή διάσημες στο κοινό του MTV επιλογές (όπως οι χιπ χοπ 3-6 Mafia, o Eminem, οι περσινοί νικητές του Once με φολκ ύφος Χανσαρντ και Ιργκλοβα) στην κατηγορία της μουσικής τα γούστα τους εμφανίζονται πιο στρωτά και πιο συντηρητικά. Θέλουν ορχήστρα και φυσικά ανάπτυξη και έμφαση στη λεγόμενη σοβαρή μουσική (εξαίρεση σε αυτό ο μινιμάλ Αργεντίνος Γουστάβο Σανταολάγια - που από κεκτημένη ταχύτητα κέρδισε 2 σερί Όσκαρ για τα Brokeback Mountain και Babel- και σε μικρότερο βαθμό ο Έλιοτ Γκοτενταλ με το φολκ σκορ της ΦΡΙΝΤΑ που στηρίζεται στην λιτότητα της πολυφωνίας και στην πλούσια έκφραση όσο το δυνατόν ολιγομελών σχημάτων μουσικής. Μια κιθάρα είναι υπεραρκετή για να ζωγραφήσει την ψυχοσύνθεση των ηρώων).

Με αυτήν ακριβώς την λογική ο Ελφμαν προτάθηκε τέσσερις φορές (το 1997, το 2003 και το 2009) για σκορ που οπωσδήποτε πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις. Ως συνθέτης το έργο του αναγνωρίζεται αλλά δεν εκτιμάται στην καλύτερη και πιο δημιουργική του στιγμή. Και τα 4 σκορ απηχούν στρωτές και ήπιες εκφραστικές μορφές μουσικής για τον εμπειρικό ακροατή. Καμία σχέση με την οργιαστική, μυστηριακή έκφραση που συναντάμε στις μουσικές για τις ταινίες του Μπάρτον.

Και με αυτές τις σκέψεις γύρω από το σπουδαίο έργο του Ντάνι Ελφμαν και την σχέση του με τα Όσκαρ θα παρουσιάστουν μερικές από τις καλύτερες στιγμές της κινηματογραφικής πορείας του. Ένας συνθέτης που γνωρίζει καλά τον χώρο του κινηματογράφου έχοντας δηλώσει πως είναι θαυμαστής του Μπ. Χερμαν, του Νίνο Ρότα, του Μαξ Σταινερ, του Ντιμιτρι Τιομκιν, τον Φιλιπ Γκλας αλλά και των κλασσικών Μπαρτοκ, Στραβινσκι, Προκοφιεφ.