Ο ΛΕΩΝ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ

Ποιος θα το έλεγε ότι θα περνούσαμε μια ολόκληρη εβδομάδα ακούγοντας τα πιο παλαβά πράματα για μια ταινία. Ο λόγος για τους 300 του Ζακ Σναιντερ, που εδώ και περίπου μια εβδομάδα έχει προκαλέσει τόσες συζητήσεις. Και να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μια ταινία απλώς που δεν στηρίζεται τόσο στα πραγματικά γεγονότα όσο σε ένα κόμικς, το οποίο έχει επηρεαστεί από μια παλιά ταινία πάνω στο ίδιο θέμα, η όποία ταινία στηρίζεται όσο μπορεί στην ιστορική αλήθεια και στην αφήγηση όπως μας την παρέδωσε αιώνες πριν ο πατέρας της Ιστορίας, ο Ηρόδοτος. Με άλλα λόγια στο βάθος κήπος!

Ενδεικτικά να αναφέρω την αρνητική υποδοχή των Ελλήνων κριτικών κινηματογράφου, που έγινε ακόμη και τηλεγράφημα από το Ασοσιετιντ Πρες ενώ αρκετοί θαυμαστές και φίλοι της ταινίας έχουν ασκήσει την δική τους αρνητική κριτική σε όλους αυτούς δημοσιογράφους ή μη που δεν στήριξαν με τα σχόλια τους την ταινία. Μου φάνηκε αρκετά αστείο όλο αυτό το λιγάκι “υστερικό” παιχνίδι και είπα να συμμετέχω και εγώ. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση θα γίνει με βασική αφετηρία την μουσική και φυσικά την κινηματογραφική ιστορία 300 ανθρώπων που 2500 χρόνια μετά την θυσία τους έγιναν δύο φορές ταινία και ένα κλασσικό κομικς από τον Φρανκ Μιλερ.

ΣΠΥΡΟΣ ΣΚΟΥΡΑΣ

Την εποχή της μεγάλης ακμής του Χολιγουντ μεταπολεμικά υπήρξε ένας σπουδαίος Έλληνας που δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του. Ήταν το μεγάλο αφεντικό της 20th century Fox και όσο κράτησε η λαμπρή βασιλεία του κατάφερε να φέρει στην Ελλάδα για γύρισμα μερικές από τις σπουδαιότερες ταινίες εκείνης της εποχής. Για την Ελλάδα ήταν φυσικά μια εποχή αθωότητας και τεράστιας ανάδειξης της εικόνας της στο εξωτερικό. Σκεφτείτε ότι χάρη στο Παιδί και το δελφίνι, η Ύδρα άρχισε να γίνεται περιζήτητος τουριστικός προορισμός. Ο Σπύρος Σκούρας, ήταν αυτός ο σπουδαίος Έλληνας που άφησε την πατρίδα του και κατάφερε να αναδειχτεί στην Αμερική και να κατακτήσει το Χόλυγουντ για μια 20ετία περίπου. Ήταν ο άνθρωπος που μαζί με τον Σεσιλ Ντε Μιλ ενεθάρρυνε και προώθησε όσο μπορούσε την ιδέα τα κινηματογραφικά στούντιο να ασχοληθούν με τις σπουδαίες επικές ιστορίες που γυρίστηκαν τότε. Μιλάμε βέβαια για πολυδάπανες παραγωγές, που συχνά γυρίζονταν σε εξωτερικές τοποθεσίες εκτός Αμερικής. Μια από αυτές τις ταινίες ήταν το 1961 ο «Λέων της Σπάρτης» ή αν προτιμάται τον αγγλικό τίτλο οι 300 Σπαρτιάτες. Μια χρονιά αργότερα το 1962 μια άλλη πολυδάπανη παραγωγή της Φοξ με γυρίσματα στην Τσινετσιτά, η Κλεοπάτρα θα φτάσει την εταιρία με το υπερβολικό κόστος και την εμπορική αποτυχία της στο χείλος της χρεοκοπίας και θα οδηγήσει τον Σπύρο Σκούρα σε τιμητική αποστρατεία

ΕΝΑΣ ΑΛΛΑ ΛΕΩΝ!

Το καλοκαίρι του 2004 μια αραβική εφημερίδα με αφορμή τον θρίαμβο της Εθνικής μας στο Euro έναντι της Πορτογαλίας σχολιάζει: Μια ομάδα 11 Σπαρτιατών γενναίων μαχητών συνέτριψε τους απόγονους του Βάσκο Ντα Γκάμα μέσα στο ίδιο το λιμάνι τους». Αυτή η απίστευτη εικόνα απαράμιλλης γενναιότητας και αυτοθυσίας που συνέβη στις Θερμοπύλες έκανε πάντα εντύπωση στον δυτικό κόσμο. Σε μια εποχή που το Χόλυγουντ έψαχνε για τέτοιες εντυπωσιακές ιστορίες ήταν αδύνατο να αφήσει το σκηνικό των Θερμοπυλών ανεκμετάλλευτο. Ήταν 1960 όταν η 20 Century Fox θα αρχίσει την προεργασία και την αναζήτηση χώρων για να πραγματοποιήσει το γύρισμα αυτής της ιστορίας. Οι 300 γενναίοι πολεμιστές του Λεωνίδα θα αποκτήσουν ξανά υπόσταση έστω κι αν αυτή είναι απλά κινηματογραφική. Έλληνες και Αμερικάνοι θα στήσουν το στρατηγείο τους στην Αττική στην περιοχή του Μαραθώνα και στο Λουτράκι Κορινθίας και για ολόκληρο τον χειμώνα του 1960 θα αναβιώσουν την πραγματική ιστορία

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε μεγάλο βαθμό ο Λέων της Σπάρτης σέβεται και αναπαριστά την πραγματική ιστορία όπως συνέβη το 480 π.Χ. Υπέυθυνος και για αυτό ήταν ο Σκούρας που είχε δώσει σαφείς οδηγίες στον σεναριογράφο Τζορτζ Σεν Τζορτζ, τον άνθρωπο που την ίδια εποχή έγραψε και το σενάριο του Αλικη my Love, της ταινίας που φιλοδοξούσε να συστήσει στην υπόλοιπη ανθρώποτητα το άστρο της Αλίκης Βουγιουκλάκη αλλά τελικά δεν την βοήθησε και τόσο. Ανάμεσα στους Έλληνες συντελεστές βρίσκουμε την Άννα Συνοδινού, που ερμηνεύει την βασίλισσα Γοργώ, τον Μιχάλη Νικολινάκο, τον Γιώργο Μούτσιο, τον Δήμο Σταρένιο. 20.000 κομπάρσοι κατά κύριο λόγο Έλληνες θα συνεργαστούν και θα βοηθήσουν στην αναπαράσταση. Τον σκηνοθέτη της ταινίας Ρουντολφ Μάτε βοήθησε στο έργο του ο σκηνοθέτης Ερρίκος Ανδρέου. Ο Μάτε θεωρείτο στην Αμερική μια από τις πλέον αξιοσέβαστες φιγούρες του κινηματογράφου, αφού ήταν από τους πρωτεργάτες ακόμη επί βωβού κινηματογράφου. Φυσικά ανάμεσα στους Έλληνες ξεχωρίζει ο συνθέτης της ταινίας που ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις

ΦΡΑΝΚ ΜΙΛΛΕΡ

Το 1962 ο ΛΕΩΝ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ βγαίνει στις αίθουσες. Ανάμεσα στους θεατές της ταινίας ένα πιτσιρίκι 8 ετών το οποίο βγαίνει από την αίθουσα ενθουσιασμένο με την ιστορία της ταινίας. Είναι ο Φρανκ Μιλλερ, ένας από τους πιο διάσημους κομίστες με έργα όπως η Ηλέκτρα, το Σιν Σιτι και οι 300. στο έργο του υπάρχει απεριόριστος θαυμασμός για την Αρχαία Ελλάδα και την ιστορία της «Μέχρι τότε» , θυμάται ο ίδιος ο Μιλερ σε μια συνέντευξη του, «ήξερα όλους εκείνους τους υπερήρωες με την τεράστια δύναμη από το πουθενά όπως ο Σουπερμαν. Η αλήθεια είναι ότι διαβάζοντας αυτές τις ιστορίες τίποτα δεν σε ανησυχεί, καμία συγκίνηση δεν αισθάνεσαι για τον πρωταγωνιστή αφού είναι όλα τόσο δεδομένα. Βλέποντας όμως στο σινεμά την ιστορία αυτών των 300 ανθρώπων και των υπόλοιπων Ελλήνων πραγματικά έμεινα έκπληκτος από την αυταπάρνηση και την γενναιότητα απέναντι στο θάνατο. Θυμάμαι τα όπλα τους, τις κόκκινες κάπες που φορούσαν, τις μάχες. Βγαίνοντας από την αίθουσα ένιωθα ένα υπέροχο μούδιασμα. Ήξερα ότι αυτή η αρχαία ιστορία με ενδιαφέρει, ήξερα ότι έπρεπε να την γνωρίσω από κοντά στην Ελλάδα. Ήξερα ότι θα με συνόδευε πάντα».

Πολλά χρόνια πριν, στις σκοτεινές αίθουσες τα μεγάλα χολυγουντιανά στούντιο αλλά και εκείνα της Τσινετσιτα αναβίωναν την Αρχαία Ελλάδα και τις σπουδαίες ιστορικές φυσιογνωμίες της. Ο Ηρακλής, ο Ιάσωνας, ο Λεωνίδας, ο Οδυσσέας και άλλοι ήρωες της Αρχαίας Ελλάδας πρωταγωνίστησαν σε ουκ ολίγες κινηματογραφικές παραγωγές. Άλλοτε πιστές στην αληθινή ιστορία και άλλοτε με ανύπαρκτο ή τελείως εξωπραγματικό σενάριο. Ταινίες που οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας τις έβλεπαν είτε στις μεγάλες πολυτελείς αίθουσες είτε στην β διαλογή με πασατεμπο και γκαζόζα. Τα τελευταία χρόνια και ύστερα από την πετυχημένη ταινία του Ριντλει Σκοτ "Ο Μονομάχος" τα στούντιο επιστρέφουν στον ιστορικό τόπο του εγκλήματος. Τροία, ΑΛέξανδρος και τώρα 300.


ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Η μουσική σε αυτές τις ταινίες παίζει σημαντικό ρόλο. Τονίζει σε σημαντικό βαθμό την δράση και τα συναισθήματα του ήρωα, την γενναιοδωρία της παραγωγής, που εδώ σχεδόν πάντα καλύπτει τον συνθέτη με μια μεγάλη ορχήστρα.

Ο Μάνος Χατζιδάκις ηχογράφησε το 1962 την μουσική του Λέοντα της Σπάρτης με το χαρακτηριστικό ύφος του, που και εδώ κινείται μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αγαπημένο παιχνίδι για τον συνθέτη. Το 1967 θα δοκιμάσει να ξαναδουλέψει πάνω σε αυτές τις μελωδίες δίνοντας τους και στίχους αλλά μάταια. Για μια και μοναδική φορά η σπάνια αυτή μουσική θα ακουστεί στο ελληνικό ραδιόφωνο, στο Τρίτο συγκεκριμένα, όταν θα είναι διευθυντής του.

Ο Ταιλερ Μπεϊτς από την άλλη για τους μοντέρνους "300" δεν αρνείτα την φόρμα της ορχήστρας, υποστηρίζει το στοιχείο της Ανατολής σε αρκετά σημεία και δηλώνει φαν της ελεκτρόνικα και της αμπιεντ, ρύθμο που εισήγαγαν στο σινεμά συνθέτες όπως ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και ο Χάνς Ζϊμερ. Σϊγουρα ο συνθέτης θα μπορεί σήμερα να είναι υπερήφανος για την σύνθεση του αυτή αφού μέχρι τώρα είχε δοκιμαστεί σε πάρα πολλές ταινίες δράσης, κωμωδίες, βιντεογκειμ και τηλεοπτικές παραγωγές αλλά δεν είχε να μας δώσει κάτι ιδιαίτερο.