Είναι ο Τζαβάρας η νέα Μελίνα?

Αν υπήρξε μια απογοήτευση από το νέο κυβερνητικό σχήμα αυτή σίγουρα σημειώθηκε για αρκετό κόσμο στην δημοσιογραφική και καλλιτεχνική πιάτσα με την ενοποίηση των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού.


Οφείλουμε εδώ να εξετάσουμε δύο δεδομένα. Το Υπουργείο Πολιτισμού χρόνια τώρα (δεκαετίες θα έλεγα) δεν έχει γνωρίσει κάποιον πρόθυμο και συνεπή πολιτικό προϊστάμενο. Νομίζω πως όλοι κρατάμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας την αείμνηστη Μελίνα ως το ιδανικό πρόσωπο που πέρασε ποτέ από αυτό το πόστο. Πράγματι η Μελίνα έκανε αρκετά πράματα αλλά όλοι σχεδόν οι κατοπινοί διαχειριστές του έργου της κατάφεραν είτε να συρρικνώσουν αυτή την κληρονομιά είτε να αναλωθούν σε πολιτική διαχείρηση με στόχο την ανέλιξη τους σε κάποιο καλύτερο πόστο.

Ας μην ξεχνάμε πως από την καρέκλα αυτή πέρασαν άνθρωποι που ήρθαν αλλά δεν ακούμπησαν όπως ο φοβερός Σωτήρης Κούβελας που έβλεπε τους ποιητές ως λαπάδες, η Άννα Ψαρούδα Μπενάκη, η Ντόρα Μπακογιάννη, η Ελισάβετ Παπαζώη, ο Κώστας Καραμανλής, ο μοναδικός πρωθυπουργός που κράτησε αυτή τη θέση ελέω Ολυμπιακών, ο Γιωργος Βουλγαράκης, ο Μιχάλης Λιάπης και ο τωρινός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που απλά διεκπεραίωσε τα εγκαίνια του Μουσείου Ακροπόλεως και αφού αναπτίστηκε σε αυτο το πόστο - πολιτική κολυμβύθρα του Σιλωάμ έγινε αρχηγός της ΝΔ.

Αφήνω την περίπτωση Βενιζέλου εκτός, μιας και ο πολυμήχανος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ συνέδεσε την μακρά θητεία του στο Υπ.Πο. με διοργανώσεις όπως η Πολιτιστική Πρωτεύουσα (δεκάδες θεσμοί και έργα κυρίως στην Θεσσαλονίκη, που τότε έγιναν με ενθουσιασμό  αλλά πλέον παραπαίουν αφού δεν υπήρξε κανένας κεντρικός σχεδιασμός και πάντα αιωρούνταν το αίτημα "λεφτά, λεφτά, λεφτά") και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 (Πολιτιστική Ολυμπιάδα). Το ίδιο και την περίπτωση Μικρούτσικου.

Η αναφορά όλων αυτών δεν έγινε έτσι απλά για να θυμηθούμε τους προκατόχος του κου Τζαβάρα αλλά πολύ περισσότερο για να δούμε τι έπραξε αυτό το Υπουργείο διαχρονικά για τον ελληνικό πολιτισμό. Με επιστέγασμα τον "πρίγκηπα" Παύλο Γερουλάνο ο οποίος ξεκίνησε ως συνεχιστής της Μελίνας (στις προγραμματικές του δηλωσεις) και λόγω μνημονιακής πολιτικής κατέληξε ως ο Υπουργός των λουκέτων (πόσα θέατρα έκλεισαν άραγε επί Υπουργείας του), των ανύπαρκτων και ανενεργών νόμων (λέγε με και κινηματογραφικό νόμο), των κλεμένων μουσείων, των ξεχασμένων μαρμάρων του Παρθενώνα, των χουλιγκάνων στα γήπεδα και τόσων άλλων μεγάλων επιτυχιών που δεν αξίζει να μνημονεύουμε. Και φυσικά μην ξεχνάμε την σύνδεση Πολιτισμού και Τουρισμού επί υπουργείας του, κίνηση ομολογουμένως πολύ έξυπνη με μια πρώτη ανάγνωση, η οποία όμως δεν δημιούργησε κάνενα brand και καμία δυναμική ελληνικού πολιτισμού και τουρισμού προς τα έξω. Άρα μηδέν εις το πηλίκο.

Τι βρίσκει λοιπόν ο κος Τζαβάρας στο γραφείο του χαρτοφυλάκειου του? Προφανώς μια καλή ευκαιρία να κάνει ένα άλμα πιο γρήγορο από την φθορά, όπως θα τον συμβούλευε ποιητική αδεία με έναν στίχο του Ελύτη και ο Αντώνης Σαμαράς όταν τον υπουργοποιούσε στο συγκεκριμένο πόστο μιας και αδυνατούσε να τον βάλει στο φυσικό του χώρο, το Υπ. Δικαιοσύνης. Ποια είναι αυτή η φθορά? Ίσως αυτό που περιγράφει πολύ γλαφυρά η Τατιάνα Καραπαναγιώτη, η πρώην υπηρεσιακή Υπουργός Πολιτισμού.

Δεν είναι το τέλος του κόσμου λοιπόν η τοποθέτηση Τζαβάρα στη συγκεκριμένη θέση, ούτε και η ενοποιήση του Πολιτισμού με την Παιδεία. Αν και μεταξύ μας ούτε και εμένα προσωπικά με ενθουσίασε κάτι τέτοιο. Άλλωστε και η Κύπρος χρόνια τώρα έχει αντίστοιχο Υπουργείο συνδυάζοντας την εκπαιδευτική και την πολιτιστική πολιτική της με αρκετή αξιοπρέπεια.  Το θέμα είναι αν ο κος Τζαβάρας έχει την όρεξη να μπει στον χώρο του Πολιτισμού, να αφουγκραστεί τις ανησυχίες του, να παίξει fair game με τις αμαρτωλές επιδοτήσεις (αν υπάρχουν ακόμα τέτοιες), να αναδείξει την καθημερινότητα του πολιτισμού, την παιδευτική διαδικασία και διαχρονική αξία του πολιτισμού. Κοντολογίς αν έχει την φαντασία να παίξει μπάλα σε ένα γήπεδο που δείχνει terra ingognita κατά τα φαινόμενα και τις πρώτες ενδείξεις. Πάντως πίστωση χρόνου δεν έχει καθόλου άρα θα πρέπει να κινηθεί άμεσα αν θέλει να διασκεδάσει τις πρώτες χλιαρές εντυπώσεις.

Update 1/7/2012: Στο Βήμα της Κυριακής λαμβάνουμε το πρώτο δείγμα γραφής του νέου υπουργού Πολιτισμού. Χωρις καμία έκπληξη και με διάθεση διαχείρησης στις χαλεπές μέρες που ζούμε. Με τον αρχαίο πολιτισμό και τα μουσεία σε πρώτο πλάνο και μισή λέξη για το νεότερο πολιτισμό (κινηματογράφος, θεάτρο, μουσική, εικαστικά). Αυτά και ας δούμε τι θα κάνει τελικά ο κος Τζαβάρας.