ΤΡΩΑΔΕΣ ΤΟΥ ΚΘΒΕ - ΜΙΑ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΤΕ

ΣΚΗΝΙΚΟ

Ένα μισογκρεμισμένο κτήριο. Παλιά ήταν σχολείο. Σκόρπια καθίσματα και θρανία, καμμένα και σκισμένα βιβλία φανερώνουν το παρελθόν.

ΡΟΛΟΙ

Παιδιά που προσπαθούν να ανασύρουν την χαμένη τους ανεμελιά από τα χαλάσματα. Αυτά ξεκινούν την παράσταση παρουσιάζοντας τα ερείπια. Μέσα στους βομβαρδισμούς βρίσκουν ένα παλιό βιβλίο με το κείμενο του Ευριπίδη. Σε καιρό ειρήνης θα ήταν το μάθημα τους. Τώρα γίνεται ένα παιχνίδι.

Γυναίκες με εμφανή τα σημάδια της ήττας, ρημαγμένα τοπία σε μέρος που κάποτε ήταν η ζωή τους μα τώρα ένα τίποτα στο χάρτη.

Άντρες, οι νικητές έχουν εξαφανίσει τους ηττημένους κάτω από το χώμα. Τώρα θα διαχειριστούν τα λάφυρα, το οικογενειακό βιός που θα γίνει κτήμα τους και τις γυναίκες τους ως δούλες που θα γίνουν εργαλεία για κάθε χρήση εργατική, οικογενειακή και πολύ περισσότερο ερωτική. Η βούληση των νικητών μεταφέρεται και επιβάλλεται μέσα από έναν αγγελιοφόρο.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Είναι τραγικό και παράλληλα κωμικό πως μια από τις καλύτερες παραστάσεις της θητείας του Ν. Τσακίρογλου παρουσιάστηκε όταν εκείνος είχε φύγει! και είναι πραγματικά λυτρωτικό πως επιτέλους μετά από αρκετά χρόνια μια θερινή παραγωγή του ΚΘΒΕ πληρεί αρκετες από τις προυποθέσεις για να χαρακτηριστεί απόλαυση θεατρική αλλά ταυτόχρονα και προσέγγιση τολμηρή χωρίς όμως να θίγει το κείμενο του ποιητή.

Υπεύθυνη για αυτό το αποτέλεσμα η σκηνοθέτις Νικαίτη Κουντούρη, που πριν από δύο χρόνια μας είχε ενθουσιάσει και πάλι ανεβάζοντας το ΜΑΚΙΝΑΛ της Σόφι Τρέντγουελ για λογαριασμό του ΚΘΒΕ. Στις Τρωάδες η ιδέα που υπήρχε ήταν πολύ απλή και ταυτόχρονα εξαιρετικά ριψοκίνδυνη. Μεταφορά του έργου στο σήμερα με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό. Το ντεκορ του μισογκρεμισμένου σχολείου αυτό το ρόλο παίζει, τα κουστούμια που φανερώνουν το σήμερα επίσης. Το ίδιο και η πολύ ωραία μοντέρνα μετάφραση.

Στην παράσταση η σκέψη "Τι σημασία έχει αν οι Τρωάδες πριν από 3000 χρόνια έχασαν τα πάντα, όταν σήμερα 3000 χρόνια μετά οι άνθρωποι δεν έχουν διδαχθεί τίποτα και συνεχίζουν να δημιουργούν Τρωάδες" είναι διάχυτη και κάνει το εγχείρημα πέραν του δέοντος γοητευτικό. Κι αυτό γιατί φανερώνει πόσο μοντέρνος είναι ο λόγος του Ευριπίδη. Από την Τροία σήμερα φτάσαμε στην Βοσνία, στο Κόσσοβο, στο Ιράκ, στην Γάζα, στην Σομαλία. Οι Τρωάδες επομένως κρύβονται στο Σεράγεβο, στο Ουρόσεβατς, στην Βαγδάτη, στην Ραμάλα. Δυστυχισμένες, βιασμένες, χωρίς παρελθόν μιας που το ξερίζωσαν οι νικητές που πλέον ορίζουν την τύχη τους.

Υπάρχει και κάτι ακόμα που θαύμασα στην σκηνοθεσία. Δεν θυμάμαι άλλη φορά που οι Τρωάδες να ηταν πρώτα γυναίκες και μετά άνθρωποι. Το αναφέρω γιατί συνήθως (και όσο θυμάμαι γιατί έχω δει το έργο 4-5 φορές) οι άνδρες σκηνοθέτες στηρίζονται στο κακό του πολέμου πάνω στους ανθρώπους. Εδώ προέχει το δράμα της μάνας και της κόρης, της ερωτευμένης και της παντρεμένης, της βιασμένης και της ατιμωμένης. Όλα αυτά που προυποθέτουν την έννοια της γυναίκας και μετατρέπονται και σε ανθρώπινο δράμα. Άλλωστε σε μια από τις επισημάνσεις που γίνονται στο πρόγραμμα της παράστασης οι γυναίκες στον πόλεμο δοκιμάζονται και βασανίζονται πολλαπλά έναντι των ανδρών. Ένας άνδρας σκοτώνεται. Μια γυναίκα βιάζεται, εξευτελίζεται και μετά ίσως σκοτώνεται (Kelly Dawn Askin, Σεξουαλική Κακοποιήση σε καιρό πολέμου, Ευριπίδη Τρωαδες, ΚΘΒΕ, Πρόγραμμα παράστασης, σελ 33-34) .

Για να φτάσει το έργο στην τελείωση του χρειάζεται απαραίτητα και καλούς ηθοποιούς. Που τους είχε και είναι μεγάλο ευτύχημα. Τέσσερις γυναίκες δίνουν τέσσερις υπέροχες ερμηνείες. Πρώτα πρώτα η Εκάβη - Λήδα Πρωτοψάλτη. Τι σπουδαία ηθοποιός! Δεν υπήρχε σημείο που να μην σε συγκινήσει με την ερμηνεία της. Η Ανδρομάχη - Μαρία Ναυπλιώτου. Η οποία επιβεβαίωσε πόσο καλή ηθοποιός είναι. Η Ελένη - Πηνελόπη Μαρκοπούλου. Γοητευτική μα συνάμα παραπλανητική στον λόγο της. Θα σταθώ λίγο παραπάνω στην Κασσάνδρα - Λαμπρίνη Αγγελίδου. Σπαρακτική και παρασυρμένη από την βακχική έκσταση σε κάνει να στέκεσαι σιωπηλός ενώ ξεφορτώνει το πένθος της και την γνώση της για τις τύχες των ανθρώπων και το τέλος τους. Χαμένη στο λευκό και στο κόκκινο που φανερώνει τι προηγήθηκε και όσα θα ακολουθήσουν. Και φυσικά ακολουθεί ο χορός των γυναικών που και αυτός έκανε ότι μπορούσε για να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον μας πάνω στο έργο.

Οι "Τρωάδες" του ΚΘΒΕ είναι για μένα μια παράσταση που αξίζει να δειτε και να την συζητήσετε φεύγοντας. Κάνει το έργο του Ευριπίδη αποπνικτικά επίκαιρο. Και αυτό είναι που με ενοχλεί περισσότερο...

LINK: Δείτε συντελεστές και πρόγραμμα περιοδείας των Τρωάδων