ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ...
Σε αυτούς (και πιο ειδικά σε αυτές)
που λάτρεψαν τον Άγιο έρωτα ...
INTRO
Η δασκάλα τους περίμενε από ώρα. Την κοίταξαν ανήσυχοι. Δεν ήξεραν τι να υποθέσουν. Τι θα ήταν άραγε το σοβαρό που θα τους έλεγε και αφορούσε το παιδί τους?
- Ο γιος σας έχει σοβαρό πρόβλημα.
Σφίχτηκε η καρδιά τους. "Μα το παιδί είναι διαβασμένο και έχει μια συνέπεια στις υποχρεώσεις του", σκέφτηκαν μέσα τους.
- Τι συμβαίνει κυρία Ελισάβετ? ρώτησαν όσο πιο σοβαρά και ανήσυχα μπορούσαν
- Στην έκθεση ιδεών τις προάλλες τους έδωσα σαν θέμα να γράψουν για ένα έργο τέχνης που θαυμάζουν. Δεν ξέρω πως αλλά ο μικρός σας μου έγραφε για μια Σαπφέτ Νοτερό που παίζει σε ένα έργο που το λένε - ντρέπομαι και το ξεστομίσω- Πορνογραφία. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι γράφει πως τρώει μακαρόνια και μουσακά συχνά με τον Μάνο Χατζιδάκι και άλλους γνωστούς καλλιτέχνες στο σπίτι σας. Η φαντασία δεν είναι κακό πράγμα. Καλό όμως θα ήταν να τον πάτε σε έναν ειδικό...
Με μια επέτειο θα ασχοληθούμε σήμερα. Θεατρικής παράστασης που όμως διασώθηκε και ηχογραφήθηκε για να την θυμόμαστε ως μια τολμηρή κίνηση ενός αειθαλούς δημιουργού. Ο Μάνος Χατζιδάκις πρωταγωνιστής μας. Με εκλεκτή παρέα φίλων, ηθοποιών και άλλων συμπαθών συντελεστών. Πρώτα από όλα να ορίσουμε τον χρόνο. Πάμε 25 χρόνια πίσω. Χειμώνας του 1982. τόπος. Αθήνα. Θέατρο Σουπερσταρ. Οδός Αγίου Μελετίου 61 και Πατησίων. Σκηνικό μας μια συστάδα πολυκατοικιών, αυτοκινήτων, καταστημάτων και σουπερμαρκετ. Η αυλαία σιγα σιγα δίνει την θέση της στο σκηνικό μας και τους ηθοποιούς που έτοιμοι για την παράσταση ανεβαίνουν στην σκηνή.
ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΥΝΟΥΣΙΑ
Πορνογραφία. Αυτόν τον τολμηρό για τα μέτρα της εποχής του τίτλο διάλεξε ο Μάνος Χατζιδάκις για μια θεατρική παράσταση που ονειρευόταν να ανεβάσει το καλοκαίρι του 1982. είναι η εποχή που ο Χατζιδάκις εγκαταλείπει το Τρίτο Πρόγραμμα. Η μεταπολίτευση δίνει την σκυτάλη από την εποχή Καραμανλή στην Αλλαγή και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Μάνος Χατζιδάκις δημιουργεί τον Μουσικό Αύγουστο στην Κρήτη και τους Αγώνες Τραγουδιού στην Κέρκυρα και την Καλαμάτα. Και όχι μόνο αυτά. Ονειρεύεται μια θεατρική παράσταση αντίστοιχη αυτής που με πολύ επιτυχία είχε δημιουργήσει 20 χρόνια πριν το 1962 στο Θέατρο Μετροπόλιταν. Ο λόγος για την Οδό Ονείρων.
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΗΣΙΩΝ
Μια από τις πολλές φιγούρες της παράστασης. Όπως και η Μπλάνς Επιφανί, Σαπφετ Νοτερό, η Μέριλιν και ο Σερλοκ Χολμς, οι τρεις Ρόζες και τόσοι άλλοι.
Τα αρχικά σχέδια της Πορνογραφίας είχαν στο δυναμικό τους εκτός από τον Μάνο Χατζιδάκι και άλλους δυναμικούς συντελεστές. Κύρια φιλοσοφία του έργου ήταν μια ονειροπόληση στο χτες και στο σήμερα του 1982. μια ονειροπόληση που θα εγγραφόταν σε κείμενα που θα ετοίμαζε μια ομάδα νέων ανθρώπων με την στήριξη παλιότερων και πιο έμπειρων συγγραφέων. Μια ονειροπόληση που θα περιείχε μέσα της μαγικές έννοιες όπως ο κινηματογράφος, ο έρωτας, η μουσική ενώ θα σατίριζε με ένα ιδιότυπο φλέγμα την κοινωνία και την πολιτική.
ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΤΟΥ ΜΠΛΑΜΑΝΤΩ
Ας δούμε τους συντελεστές της παράστασης. Είναι ξεκάθαρο πως αφού το έργο αποτελούσε όραμα του Χατζιδάκι ένα μεγάλο κομμάτι της προετοιμασίας αφορά τον ίδιο. Έτσι υπογράφει την σκηνοθεσία και την μουσική ενώ συμμετέχει και στα κείμενα. Το έργο έγραψαν από κοινού με τον Χατζιδάκι οι Αρης Δαβαράκης, Γιάννης Βικέλας, Μιχάλης Παπαγγέλης, Αντώνης Κυριακούλης, Δημήτρης Ρίζος. Τα σκηνικά και τα κουστούμια είναι του Μίνου Αργυράκη, οι χορογραφίες του Γιάννη Φλερύ, οι φωτισμοί του Γιώργου Πανουσόπουλου. Η ενορχήστρωση της μουσικής (στην οποία υπάρχουν δάνεια από τον Αμερικανό κινηματογραφικό συνθέτη Μαξ Σταινερ αλλά και το ροκ γκρουπ Ρεντ Καγιόλα) είναι του Τάσου Καρακατσάνη, ενώ βοηθός σκηνοθέτη ήταν ο Γιάννης Διαμαντόπουλος.
Όσο για τους ηθοποιούς που συμμετέχουν προσέξτε ονόματα. Κεντρικό ρόλο είχε η Σαπφώ Νοταρά. Παίζαν επίσης οι Ορσαλία Αραμπάνου, Μαρία Γουδή, Πέτρος Δουρδουμπάκης, Ξένια Ευστρατίου, Χρήστος Ευθυμίου, Μαρία Κανελοπούλου, Γιώργος Κροντήρης, Δώρα Μασκλαβάνου, Σπύρος Μπιμπίλας, Αθηνά Παππά, Ζωή Παναγιωτοπούλου, Μύριαμ Περικλιώτη, Γιώργος Πολυχρονίδης, Χάρης Ρώμας, Ντορίνα Σακαλή, Αλέξης Στύλιος, Μαρίκα Τζιραλίδου, Ελένη Τζώρτζη, Κώνσταντίνος Τζούμας. Ερμηνευτές των τραγουδιών του έργου ήταν οι Μαίρη Δαλάκου, Ηλίας Λιούγκος, Γιάννα Κατσαγιώργη, Μαριάνα Ευστρατίου (στην ηχογράφηση του δίσκου προστέθηκαν οι Βασίλης Λέκκας και Έλλη Πασπαλά)
ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
Ωστόσο η Πορνογραφία παρά τις όποιες φιλοδοξίες, τις ελπίδες και τα όνειρα των συντελεστών της ναυάγησε στα ανοιχτά της διαδρομής. Από την αρχή όλα έδειχναν ανάποδα για αυτή την παράσταση. Το αρχικό θέατρο που θα χρησίμευε ως έδρα έκλεισε λόγω χρεοκοπίας. Σκηνοθέτης αρχικά θα ήταν ο Αλέξης Σολομός ενώ ανάμεσα στους πρωταγωνιστές θα ήταν και ο Κώστας Καράς. Δυστυχώς αποχώρησαν πολύ σύντομα από το εγχείρημα. Η πρεμιέρα δόθηκε καθυστερημένα και ενώ ο τύπος της εποχής πρόβαλε το γεγονός με αλλεπάλληλες παρουσιάσεις και συνεντεύξεις του Χατζιδάκι δύο μήνες αργότερα κατέβηκε. Το κοινό ήταν ελάχιστο, οι κριτικοί περιποιήθηκαν το έργο με το βαμβάκι ενώ δεν έλειψαν και κάποιες ενοχλήσεις και διαμαρτυρίες για κάποια από τα κείμενα της παράστασης. Ήταν σαφές ότι το όνειρο της Πορνογραφίας έληξε άδοξα.
...ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
Το μόνο που πλέον έμεινε να θυμίζει την ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ είναι ο δίσκος που κυκλοφόρησε σχεδόν ταυτόχρονα με το κατέβασμα της παράστασης. Ήταν Δεκέμβριος του 1982. Κάποια από τα τραγούδια και τα μουσικά θέματα ζουν μέχρι σήμερα δοκιμασμένα και αγαπημένα σε νέες ηχογραφήσεις και συναυλίες (Μπαλάντα των αισθήσεων και των παραισθήσεων, Έλα σε μένα, κ.α). Ο Μάνος Χατζιδάκις ονειρευόταν να ξαναζήσει την μαγική ατμόσφαιρα που είχε δημιουργήσει με την ΟΔΟ ΟΝΕΙΡΩΝ το 1962. Τότε η θεατρόφιλη και θεατρική Αθήνα υποκλινόταν στο ταλέντο του (σε μια τρελή διαδρομή μαζεύοντας βραβεία - Φεστιβάλ Τραγουδιού και Κινηματογράφου, Όσκαρ - έπαινους και ψόγους για κάθε έργο ή θέση που είχε απέναντι στα πράγματα). 20 χρόνια μετά όμως πολλά είχαν αλλάξει. Η Ελλάδα δεν ήταν μια αθώα μα πάντα ανήσυχη πολιτικά και καλλιτεχνικά διψασμένη χώρα. Το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον του 1982 δεν ήταν καθόλου ευνοϊκό για τις τολμηρές σκέψεις του...
Σχόλια
Καλημέρες! :)