Ολυμπιακοί Αγώνες: Τα ντοκιμαντέρ που σώζουν την ιστορία

Υπήρχε μια εποχή που οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ένα πρώτης τάξεως υλικό για ντοκιμαντέρ. Σήμερα οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι τηλεοπτικό θέαμα που εξασφαλίζει εκατομμυρια στους χορηγούς αλλά και στους νικητές των αγώνων. Κάποτε όμως είχε την λάμψη και ενός κινηματογραφικού γεγονότος. Φυσικά και παραμένουν ένα ενδιαφέρον θέμα αλλά πλέον οι κινηματογραφιστές εστιάζουν σε επιμέρους λεπτομέρειες και ιστορίες. Aw δούμε αυτές τις προσπάθειες που διέσωσαν κάτι από την ενταση της στιγμής των Αγώνων.


Olympia (Βερολινο 1936)

Πρώτη διδάξασα της πλήρους καταγραφής και διάσωσης της ολυμπιακής ιστορίας είναι άθελα της η Λένι Ρίφενσταλ με την κλασική πλέον Ολύμπια. Συλλεγόντας πάνω από 200 ώρες οπτικού υλικού και διαμορφώνοντας και κάτι από την πραγματικότητα η Ρίφενσταλ δημιουργεί ένα 4ώρο έπος για τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την απεικόνιση της ιστορίας με το προπαγανδιστικό πρίσμα της εποχής της. Και δεν αφορά μόνο την εποχή τους...



XIV Olympiad, The glory of sport (Λονδίνο 1948)


Ενθουσιασμένοι από την προσπάθεια της Ρίφενσταλ οι Άγγλοι θέλησαν να κάνουν ένα ντοκιμαντέρ αντάξιο των πρώτων μεταπολεμικών Ολυμπιακών της ιστορίας. Αν και υπερφιλόδοξο το εγχείρημα ωστόσο μάλλον δεν στέφθηκε από επιτυχία. Δεν βρέθηκε κάποιο σχετικό υλικό και έτσι πάμε παρακατώ...

Olympia 52 (Ελσίνκι 1952)

Ο Κρις Μαρκέρ ταξιδεύει στην φινλανδική πρωτεύουσα το 1952 για να κινηματογραφίσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και το κατορθώνει κάπως μονότονα. Είναι η πρώτη ταινία του Μαρκέρ, ο οποίος εκτός από σκηνοθέτης, είναι αφηγητής της ταινίας αλλά και παραγωγός της. Το κομμάτι που βλέπετε είναι μια περιδιάβαση στους δρόμους της πόλης που ετοιμάζεται για τη μεγάλη γιορτή και παράλληλα ζει την καθημερινότητα της.



Le Grande Olympiadi (Ρώμη 1960)

Όταν ο Φελίνι παρουσίαζει την εκπληκτική "Ντόλτσε Βίτα του" η RAI παρήγγειλε στον Ρόμολο Μαρτσελίνι ένα ντοκιμνατέρ για τους Ολυμπιακούς της Ρώμης. Καθαρή καταγραφή του γεγονότος με αρκετά περιγραφική αφηγηση και μουσική από τους Αρμάντο Τροβιαγιόλι και Άντζελο Λαβανίνο. Δείτε την έναρξη της ταινίας που ουσιαστικά είναι το ταξίδι της ολυμπιακής φλόγας στην ιταλική επικράτεια.



Η Ολυμπιάδα του Τόκυο (1966)

Ο Κον Ιτσικάουα ανέλαβε την ευθύνη να διασώσει κινηματογραφικά το σπουδαίο αθλητικό γεγονός που έλαβε χώρα για πρώτη φορά στην χώρα του Ανατέλοντος Ηλίου. Όπως και η προσπάθεια της Ρίφενσταλ για το Βερολίνο έτσι και εδώ έχουμε ένα σπουδαίο τεκμήριο κινηματογραφικής αφήγησης και αθλητικής ιστορίας με την ξεχωριστή ματιά του σκηνοθέτη, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται τόσο για τις επιδόσεις όσο για την ατμόσφαιρα της διοργάνωσης, την ψυχολογική ένταση των αθλητών, την επίπονη προσπάθεια, τον ενθουσιασμό των αθλητών. Βέβαια ο Ιτσικάουα έκανε το κεφαλιού αφού η γιαπωνέζικη κυβέρνηση του είχε επιδώσει το καθήκον να φτιάξει μια ταινία για την επιτυχία και την μεγαλοπρέπεια της διοργάνωσης. Καλύτερα όμως! Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ θεωρείται ένα από τα λιγοστά του είδους του που θεωρείται μια σπουδαία στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου. Το απόσπασπα που έχετε την ευκαιρία να δείτε αφορά μια ξεχωριστή στιγμή στην ιστορία των αγώνων: την χρυσή διάκριση του Αιθίοπα Αμπέμπε Μπικίλα στον μαραθώνιο!



Οι Ολυμπιακοί του Μεξικού 1968

Ο Αλμπέρτο Ισαάκ κινηματογραφεί τους Ολυμπιακούς που έγιναν στην Πόλη του Μεξικού. Όπως ίσως θα παρατηρήσετε και στο υλικό που έχει ανέβει στο YouTube ο Ισάακ εστιάζει αρκετά στα πρόσωπα των αθλητών και στις αντιδράσεις τους την ώρα της αθλητικής προσπάθειας. Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ (1969).



Visions of Eight (Μοναχο 1972)


Η Δυτ. Γερμανία είχε φιλοδοξίες για την διοργάνωση του 1972 αλλά όλα τινάχτηκαν στον αέρα από την επίθεση των Παλαιστινίων σε μέλη της ισραηλινής ολυμπιακής ομάδας. Στον απόηχο αυτού του τραγικού γεγονότος 8 δημιουργοί της εποχής κλήθηκαν να κινηματογραφήσουν 8 μικρού μήκους ταινίες που θα είχαν σαν σπονδυλωτό θέμα τους Ολυμπιακούς του Μονάχου. Οι Μίλος Φόρμαν, Κλοντ Λελους, Κον Ιτσικάουα, Άρθουρ Πεν, Γιούρι Οζέροφ, Μίκαελ Πφλεγκαρ, Τζον Σλέσινγκερ, Μαϊ Ζετερλινγκ δημιουργήσαν 8 διαφορετικές ιστορίες για διαφορετικές πτυχές των αγώνων. Η ταινία παρουσίαζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και είχε προβληθεί στο Φεστιβάλ Καννών του 1973 εκτός συναγωνισμού. Το απόσπασμα που θα δείτε φέρει την υπογραφή του Άρθουρ Πεν ενώ διευθυντής φωτογραφίας είναι ο οσκαρικός φωτογράφος του Ζορμπά Γουόλτερ Λάσαλι! Ο Πεν μέσα από μια εναλλαγή φλουταρισμένων και καθαρών πλάνων με ή χωρίς ήχο παρακολουθεί την προσπάθεια των αθλητών του άλματος εις υψος.




16 days of glory (Λος Άντζελες 1984)

Πιο αποσταποιημένος από το αβαγκαρντίστικο ένστικτο των προηγούμενων ανάλογων ταινιών και με στόχευση στα γεγονότα και στις επιδόσεις ο Μπαντ Γκρίνσπαν δημιουργεί ενα μαραθώνιο καταγραφής των ολυμπιακών γεγονότων μιας εκ των πιο εμπορευματοποιημένων διοργανώσεων Ολυμπιακών Αγώνων. Αρκετά τηλεοπτικό (ούτως ή άλλως αυτό ήταν και λόγω παραγωγού HBO) όπως θα δείτε και μόνοι σας από το απόσπασμα που αφορά την διάκριση του Κάρλ Λιούις στα 100μ