Ο ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΚΑΙ Ο ΜΠΛΟΥ ΣΤΟΝ ΣΕΙΡΙΟ

Τον τελευταίο καιρό τρώω συνεχώς κολλήματα, που με αποθαρρύνουν από το να δημοσιεύω τα post μου. Έχω ετοιμάσει τρία κείμενα μέσα στην τελευταία βδομάδα αλλά δεν μου πάει καρδιά να τα αναρτήσω για πολλούς και διάφορους λόγους. Ας ειναι όμως... Δεν χάνεται η ευκαιρία και έτσι κάποια στιγμή θα δημοσιευτούν. Ίσως όταν τελειώσω με όλες τις υποχρεώσεις του Ιουνίου να γράψω και ένα post για όσα ζω το τελευταίο διάστημα.

Την τελευταία βδομάδα μου έκανε επίσης τρομερή εντύπωση πως ο Μάνος Χατζιδάκις έγινε θέμα στις εφημερίδες, ραδιοφωνικούς σταθμούς και σε blogs, facebook, twitter. Ήταν 15 Ιουνίου, αρχή καλοκαιριού όταν έφυγε ο Μάνος. Και τότε, όπως σήμερα, βλέπαμε Μουντιάλ. Και μέσα σε αυτό το ποδοσφαιρικό κλίμα η Εθνική Ελλάδος ζούσε συνθήκες πανωλεθριάμβου με την διάκριση της και τις ήττες της. Τιμώντας τα 16 χρόνια, προφανώς δεν τιμάς κάποια στρογγυλή επέτειο. Είναι όμως τόση η ανάγκη μας για λίγη μαγεία, λίγη ομορφιά που οι μουσικές και τα τραγούδια του Μάνου δίνουν την απαιτούμενη οδό για την έξοδο κινδύνου, να πάμε για λίγο στο φεγγάρι (όπως έλεγε και ένα αγαπημένο του τραγούδι).

Aς θυμηθούμε εδώ την ιστορία του ΜΠΛΟΥ, ένα σάουντρακ που συνέθεσε ο Χατζιδάκις το 1968, στην περίφημη "αυτοεξορία" του στην Αμερική το 1966-1972. Ξαναθυμήθηκα το ΜΠΛΟΥ χάρη σε ένα post του Άρη Δαβαράκη στο facebook. Ήταν 1989 όταν ο Μάνος ξαναγυρίζει στο ΜΠΛΟΥ με την βοήθεια του Δαβαράκη, που του γράφει στίχους και την συγκινητική, σχεδόν ευλαβική, ερμηνεία του Βασίλη Γισδάκη, που υπήρξε ο τελευταίος ερμηνευτής του Χατζιδάκι. Το πλάνο ήθελε τον Γισδάκη κεντρικό πρόσωπο σε μια σειρά τραγουδιών του συνθέτη που αφορούσαν παλιότερες κινηματογραφικές εργασίες του. Μια παρουσίαση είχε γίνει σε μια συναυλία του ΣΕΙΡΙΟΥ στο Παλλάς to 1989 αλλά η τελική ηχογράφηση και δισκογράφηση δεν συνέβη. Πέντε χρόνια μετά ο Μάνος πετούσε προς τα άστρα.

Το 1968 στην Αμερική ο Χατζιδάκις ζούσε την αμφισβήτηση και την χειραφέτηση της νεολαίας. Βιετνάμ, σεξ, ναρκωτικά και ροκ εν ρολ. Ο συνθέτης παρατηρεί όλο αυτό το κλίμα με ιδιαίτερη προσοχή. Στις επιστολές και στο ημερολόγιο που κρατά μιλά για τον Τζιμ Μόρισον και τους Ρολινγκ Στοουνς. Για την πολύχρωμη ψυχεδέλεια και την ένταση της νεανικής αμφισβήτησης. Είναι μια εποχή αναθεώρησης και επανατοποθέτησης για τον ίδιο σε ζητήματα που μεταπολιτευτικά θα δημιουργήσουν έναν πιο ώριμο άνθρωπο σε παρεμβάσεις, δημόσιες τοποθετήσεις και αποδοχή δημόσιων θέσεων.

Κάποια στιγμή η δράση και η μελέτη θα περάσει από τη Νέα Υόρκη στην Δυτική ακτή. Σαν Φρανσίσκο και Λος Άντζελες. Η μετακίνηση αυτή θα οδηγήσει και σε μια συνεργασία με τη Παραμαουντ. Ένα φιλόδοξο σχέδιο για ένα σοφιστικέ γουέστερν με σκηνοθέτη έναν σχετικά άγνωστο σκηνοθέτη από τον Καναδά με πρωταγωνιστή τον Τέρενς Σταμπ και συνθέτη έναν Έλληνα συνθέτη (που είχε κερδίσει Όσκαρ τραγουδιού, ο μοναδικός τότε με στίχους στην μητρική του γλώσσα).

Ο Χατζιδάκις λάτρεψε την ιστορία του ΜΠΛΟΥ. Και θέλησε και αυτός να δημιουργήσει μια μουσική τελείως διαφορετική από τα πρότυπα που είχαν δημιουργήσει συνθέτες όπως ο Μπερνσταιν και ο Τιομκιν. Ακούγοντας το σκορ έχεις την εντύπωση πως πρόκειται για ένα έργο σοβαρής μουσικής παρά για μουσική επένδυση κινηματογραφικής ταινίας. Ο ενθουσιασμός υπήρξε τεράστιος για το εγχείρημα. Ο ίδιος ο συνθέτης στις σημειώσεις και στις επιστολές του προς φίλους περιγράφει τον ενθουσιασμό της Παραμάουντ, του Ναριζάνο και των μουσικών της ορχήστρας. Μέσα σε αυτό το σύνολο της Συμφωνικής του Λος Άντζελες ξεχωρίζει ο σολιστ Λαουρίντο Αλμεϊντα, βραζιλιάνος κιθαρίστας από τους καλύτερους της δεκαετίας '60. Όμως η ταινία δεν θα έχει την επιτυχία που όλοι προσδοκούσαν. Το αποτέλεσμα φάνηκε να είναι μέτριο. Ποιος άραγε σε αυτή τη λάβα των 60ς που κατέτρωγε την Αμερική θα ασχολιόταν με έναν καουμπου που η συνείδηση του βρίσκεται ανάμεσα σε δυο πατρίδες, δυο οικογένειες, δύο ζωές?

Στην πορεία ο Ναριζάνο έχασε τον φίλο του, ο Σταμπ χάθηκε στην παραζάλη των παραισθήσεων της εποχής και ο Χατζιδάκις σε μια περιδιάβαση κύριως εσωτερική.

Ο ΜΠΛΟΥ ήταν και η τελευταία του ιστορία χολυγουντιανής τρέλας. Ανυπότακτος σε δεσμέυσεις και υποχωρήσεις από το όραμα και τα πιστεύω του τον έκαναν να αφήσει το Λος Άντζελες και να ξαναγυρίσει στη Νέα Υόρκη. Το 1972 αφού πρώτα πέρασε στην Ευρώπη γύρισε στην Ελλάδα. Ο Μπλου δεν ξεχάστηκε ποτέ. Για τον ίδιο τον Χατζιδάκι ήταν μια αγαπημένη στιγμή στα κινηματογραφικά του. Σε μια αφήγηση του στο Τρίτο στα τέλη του '70 θα ξαναθυμηθεί τι συνέβη. Δέκα χρόνια αργότερα ο Άρης Δαβαράκης κατόπιν παραγγελίας του ίδιου του Χατζιδάκι θα γράψει στίχους στο βασικό θέμα της ταινίας για ένα πολύ όμορφο τραγούδι με τον τίτλο ΜΠΛΟΥ. Και από τότε ο Μπλου έγινε ένας περιπλανώμενος Δον Κιχώτης που τον θυμόμαστε όποτε το απαιτούν οι περιστάσεις. Κοιτώντας τον Σείριο ίσως τον δείτε να καβαλάει το άλογο του και να περιδιαβαίνει το σύμπαν.

Για τον ΜΠΛΟΥ θα μιλήσουμε σήμερα στις 14.30 στο κινηματογραφικό ένθετο "Τι δουλειά έχει η Όντρει Χεπμπορν στην όδο Αγγελάκη?" της εκπομπής "Κάτι παίζει" των Ελένη Κουρτίδου και Θανάση Γωγάδη. Παρ'ότι πέφτει πάνω στο ντέρμπι Αργεντινή - Κορέα θα εχει μεγάλο ενδιαφέρον και θα ακούσουμε αποσπάσματα και από το σάουντρακ του Μ. Χατζιδάκι