ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΙΟΥΡΟΒΙΖΙΟΝ

Ποιος είπε ότι η πολιτική δεν έχει σχέση με τον διαγωνισμό της Eurovision? Ένα φεστιβάλ ελαφρού τραγουδιού προσφέρεται πάντα για την δύσπεπτη ατζέντα των πολιτικών και κοινωνικών εντυπώσεων!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελλάδα το 1976. Υπεύθυνος για την επιλογή του τραγουδιού ο Μάνος Χατζιδάκις, που θέλησε να αναδείξει και το ασήμαντο του μουσικού φεστιβάλ στέλνοντας την Μαρίζα Κωχ με μια μπαλάντα πολιτικών προεκτάσεων, ένα τραγούδι διαμαρτυρία για την κατεχόμενη Κύπρο, το "Παναγιά μου, Παναγιά μου".

Πολλά χρόνια αργότερα, το 2007 το Ισραήλ θα αναδείξει πάλι την πολιτική χροιά του διαγωνισμού με τους Teapacks να ερμηνεύουν μια χαριτωμένη μελωδία που όμως είχε στίχους που στόχευαν ευθέως στον Πρόεδρο του Ιράν Αχμαντινετζάντ και στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, που προβληματίζει από τότε την διεθνή διπλωματία. Τίτλος του τραγουδιού το προκλητικό Push the button. Και επειδή τα προβλήματα της Μέσης Ανατολής δεν τελειώνουν ποτέ το Ισραήλ σκέφτηκε πέρυσι να στείλει ως εκπροσώπους του δύο καλλίφωνα και πανέμορφα κορίτσια την Νόα και την Μίρα Αγουάντ. Η μία Ισραηλινή και σταρ της εθνικής ποπ σκηνής. Η άλλη με Παλαιστινιακές ρίζες. Το μήνυμα λοιπόν που θέλησε να στείλει προς άπαντες η ισραηλινή επιλογή, όπως και ο τίτλος του τραγουδιού, το There must be another way είναι πέρα για πέρα εύγλωττο όμως την ίδια περίοδο το Ισραήλ βομβάρδιζε την Γάζα ανελέητα, γεγονός που έστειλε το τραγούδι στα αζήτητα της Γιουροβίζιον βαθμολογικά.

Την τελευταία εικοσαετία μπήκαν στο παιχνίδι της Eurovision σταδιακά όλες οι χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ. Η κίνηση ήταν εξαιρετική για τον διαγωνισμό που πολύ εύκολα αύξησε το τηλεοπτικό κοινό ενώ και τα οφέλη για την δισκογραφία και την διαφήμιση υπήρξαν θετικά. Η άυξηση αυτή συνοδέυτηκε και από την σταδιακή κατάργηση των κριτικών επιτροπών και την αντικατάσταση τους από το περίφημο televoting. Το θέμα όμως ήταν πως πέρα από τα εμπορικά οφέλη, υπήρξαν και κάποιες ιδιομορφίες.

Οι χώρες αυτές πολύ σύντομα κατάφεραν να μετατοπίσουν τον διαγωνισμό από την Δύση στην Ανατολή δηλαδή στην έδρα τους. Τα τραγούδια τους δεν υπήρξαν πάντοτε οι απελπιστικά ανάλαφρες ποπ τσιχλόφουσκες που χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία έστελνε παραδοσιακά. Η κουλτούρα της Ανατολικής Ευρώπης εντάχθηκε στον ποπ ήχο του διαγωνισμού. Το Boonika bate toba της Μολδαβίας το 2005 είναι πολύ χαρακτηριστικό καθώς συνδυάζει την εικόνα και τον ήχο ενός ροκ συγκροτήματος (Νιρβάνα) με το φολκλορικό στοιχείο της περιοχής. Τίποτα όμως δεν υπήρξε περισσότερο εντυπωσιακό από την λειτουργία της Eurovision για αυτές τις χώρες ως ένα μέσο πολιτικής πίεσης και ευθείας διπλωματικής δήλωσης για την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της Ανατ. Ευρώπης στην μετασοβιετική φάση τους.

Το 2004 η Ουκρανία με το πριμιτιφ Wild Dances και την Ρουσλάνα σάρωσε τον διαγωνισμό. Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβρη του 2004 το Κιέβο συγκλονίζεται από την περήφημη Πορτοκαλί Επανάσταση. Κυριάρχο αίτημα της η αλλαγή στην εξουσία του ρωσόφιλου ηγέτη της χώρας Γιανούκοβιτς με τον πιο δυτικόφιλο Γιουσένκο μετά τις προεδρικές εκλογές που θεωρήθηκαν ως νοθευμένες από τους υποστηρικτές του δεύτερου. Η Ρουσλάνα θα γίνει το σύμβολο της Πορτοκαλί Επανάστασης και το τραγούδι της ένας από τους ύμνους που τραγουδάνε στους δρόμους της ουκρανικής πρωτεύουσας οι πορτοκαλί.

Τελικά ο Γιούσενκο και οι πορτοκαλί κέρδισαν την εξουσία και όταν την άνοιξη του 2005 η Ουκρανία κλήθηκε ως νικήτρια να διοργανώσει τον διαγωνισμό το γιόρτασε με τους Greenjolly ένα ακόμα τραγούδι ύμνο της πορτοκαλί επάναστασης, το Razom Nas Bahato. Στα ελληνικά ο τίτλος σημαίνει "Μαζί είμαστε ενωμένοι" δηλωνοντας την πίστη των διαδηλωτών στον πορτοκαλί αγώνα τους. H διοργανώτρια EBU ενοχλήθηκε από τον πολιτικό και εξεγερτικό στίχο του χιπ χοπ και ζήτησε άλλαγες, οι όποιες έγιναν αλλά οι Ουκρανοί ήξεραν την ιστορία του τραγουδιού και έτσι λίγο τους ενόχλησε.

Το 2007 η Ουκρανία προχωράε ένα βήμα παραπάνω και στέλνει άλλο ένα τραγούδι με πολλαπλά κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα. Η εκκεντρική εμφάνιση και το gay dance friendly στυλ του Βερσκα Σερντουτσκα κέντρισε την προσοχή των γιουροφανς αλλά το τραγούδι Dancing Lasha Tumbai στιχουργικά μπλέκει Ρωσία, Γερμανία και Θιβέτ στα νοήματα του! Πολλοί είδαν, λίγοι κατάλαβαν τον εκκεντρικό Βέρσκα αλλά το τραγούδι έγινε σουξέ.

Η Ρωσία και οι διπλωματικές σχέσεις της με τις γείτονες προβληματίζουν ακόμα τον διαγωνισμό. Η σύγκρουση Γεωργίας και Ρωσιας έφτασε το καλοκαίρι του 2008 στο απροχώρητο αλλά όταν τα πολεμικά πάθη καταλάγιασαν η Γεωργιανή τηλεόραση θέλησε να απάντήσει με τον δικό της τρόπο στον Ρώσο πρωθυπουργό Βλάντιμιρ Πούτιν. Το λογοπαίγνιο στο τραγούδι που εκπροσώπησε την Γεωργία πέρυσι "We don't wanna put in" δεν έγινε αποδεκτό με χιούμορ από την Ρωσία που ως διοργανώτρια του 2009 ανταπάντησε αποκλείωντας την Γεωργία από τον διαγωνισμό. Η EBU δεν χαρίστηκε και για άλλη μια φορά έβγαλε αναφυλαξία στον πολιτικό στίχο.

Στην φετινή Eurovision η Εσθονία πήρε την πολιτική σκυτάλη για να στείλει ένα γενικότερο μήνυμα διαμαρτυρίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι χώρες της Βαλτικής δοκιμάζονται σκληρά από τα οικονομικά προβλήματα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήδη ρυθμίζει την οικονομία πολλών πρώην κομμουνιστικών Ανατολικών χωρών (Ουγγαρία, Λετονία, Ρουμανία) και αυτό φαίνεται να προβληματίζει την κοινωνία της Αν. Ευρώπης ευρύτερα. Για αυτό και το εσθονικό φανκ γκρουπ InCulto με το Eastern European Funk "την λέει" στην Ε.Ε. ως εξής (βίντεο άνω):

"Είμαστε νόμιμοι Κύριε,
είμαστε,
αν και δεν είμαστε τόσο νόμιμοι όσο και εσύ.
Οχι Κύριε δεν είμαστε ίσοι μαζί σου,
αν και ειμαστε όλοι μέλη της Ε.Ε."

Ας κλείσουμε το ποστ γυρίζοντας στην Δυτική Ευρώπη και μάλιστα στην χώρα με τις περισσότερες νίκες στον διαγωνισμό. Η Ιρλανδία το 2007 εκπροσωπείται από την irish folk band των Dervis. Τίτλος του τραγουδιού They can't stop the Spring και όπως παραδέχτηκε ο στιχουργός του αναφέρεται στην Άνοιξη της Πράγας του 1968 και στο κίνημα που δημιουργήθηκε εκείνη την εποχή και χαρακτηρίστηκε από την φράση του τότε Τσέχοσλοβάκου Προέδρου Ντούμπτσεκ και εμβληματική φιγούρα της Πράγας του '68: "Μπορούν να ξεριζώσουν τα λουλούδια αλλά δεν μπορούν να ξεριζώσουν την Άνοιξη". Για την ιστορία το τραγούδι υπήρξε η χειρότερη εκπροσώπηση της Ιρλανδίας μένοντας στην τελευταία θέση.

ΔΕΙΤΕ εδώ και το περσινό αφιέρωμα του μπλογκ στην Γιουροβίζιον με μια επιλογή αγαπημένων και καλτ στιγμών στην ιστορία του θεσμού