URANYA - Ή ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΙΑ ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ
Uranya, Ουρανία ή… στα ουράνια? Αυτό είναι το ερώτημα που επεξεργάζεται η 3η ελληνική ταινία της τρέχουσας σεζόν και βγήκε στις αίθουσες σήμερα.
Θυμόμουν το Πεπερμιντ πολύ καλά. Τόσο καλά που το θεωρώ μια από τις πιο τρυφερές και φρέσκιες ταινίες της τελευταίας δεκαετίας. Σκηνοθέτης της ο Κώστας Καπάκας που το 1999 είχε σαρώσει στα Κρατικά Βραβεία (9 συνολικά παρακαλώ) και έγινε ο μοναδικός πρωτοεμφανιζόμενος στα δέκα χρόνια του θεσμού που η ταινία του αναδείχτηκε ως η καλύτερη της χρονιάς.
Αυτά το 1999. 7 χρόνια μετά και έπειτα από ενδελεχή προετοιμασία ο Κ. Καπάκας γύρισε για να μας αφηγηθεί άλλη μια όμορφη ιστορία. Για την Uranya διάβαζα κατά καιρούς διάφορα με αποκορύφωμα το καλοκαίρι που μας πέρασε όταν και εξελίχθηκαν τα γυρίσματα της στο χωριό Φρε των Χανίων. Το μικρό χωριουδάκι έγινε κανονικό σκηνικό που μεταφέρθηκε από το 2006 στο 1969. 37 χρόνια πίσω!
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Μια παρέα πιτσιρικάδων που ζουν κάπου στην επαρχία το καλοκαίρι του 1969 κάνει όνειρα για το μέλλον και για το καλοκαίρι που τρέχει ασταμάτητα. Ένας μπακαλόγατος με πρόβλημα ακμής και υπερβολική τεστοστερόνη, ο ζουμπουρλούλης με ιδανικά στον… «γύψο», το τέκνο του παπά του χωριού, ο κωφός γιος του καφετζή και ο ονειροπόλος γιος του σιδερά. Αυτή η εκκεντρική παρέα γουστάρει να κάνει ποδηλατάδες στους αγρούς, να «πετάει» στα σύννεφα χάρη σε ένα σαραβαλιασμένο και παρατημένο αεροπλάνο, να διοργανώνει όμορφες σκανταλιές και να ερωτεύεται την εκρηκτική πληθωρική Ουρανία, την πουτάνα του χωριού.
Άμεσος στόχος τους να χάσουν την παρθενιά τους με την Ουρανία και μάλιστα έχουν υπογράψει πρωτόκολλο τιμής κάνοντας και αποταμίευση για τον ιερό εφηβικό σκοπό τους! Όλα καλά μέχρι που ο αρχηγός της παρέας, ο Αχιλλέας, γοητεύεται από την είδηση της πτήσης του ανθρώπου στο φεγγάρι και παρασέρνει την παρέα στο να επικεντρωθούν στην αγορά μιας τηλεόρασης Uranya (μάρκα τηλεόρασης γνωστή τότε) και όχι στην Ουρανία. Η μαγεία ξεκινάει…
ΠΙΝΩΝΤΑΣ ΠΙΠΕΡΜΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΠΑΚΑ
Η συνάντηση μας ήταν για το μεσημέρι της Τετάρτης στο στούντιο. Είπαμε πολλά «στον αέρα» και πολύ περισσότερα εκτός αέρα. Για να ζεστάνω το κλίμα τον ρώτησα για το αγαπημένο του χόμπι, το οποίο για όσους δεν γνωρίζουν είναι το πιλοτάρισμα αεροσκαφών. Αν ο μπαμπάς λατρεύει να ακούει Νίνο Ρότα ο Καπάκας τρελαίνεται για την ελευθερία που προσφέρει μια πτήση στα σύννεφα. Για να προσγειώσω την κουβέντα μας ομαλά στο ζητούμενο μου, που δεν ήταν άλλο από το σινεμά και την Uranya, ανέφερα ότι σαν σεναριογράφος αρέσκεται στο να βάζει και τους ήρωες του σε αυτή την διαδικασία του Iκάρου. «Ίσως γιατί τους δίνει μια ευκαιρία στο όνειρο και στην προσωπική ελευθερία», μου απάντησε και εκεί πλέον ξαναπογειωθήκαμε με πιλότο την Ουρανία και την Uranya. Μου αποκάλυψε ότι η Γκράτσια Κουτσινότα υπήρξε υπόδειγμα επαγγελματία και ότι αποδέχτηκε τον ρόλο επειδή είχε και η ίδια προσωπικά βιώματα σαν αυτά του μικρού χωριού στο οποίο εξελίσσεται η ιστορία στον ιταλικό Νότο, όπου μεγάλωσε.
Άλλη μια απορία μου ήταν που να βρισκόταν ο ίδιος όταν ο Αρμστρογκ έκανε το περίφημο «μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα». Θυμόταν την στιγμή αυτή και μου περιέγραψε πως ήταν μπροστά σε μια οθόνη βλέποντας όσα μάγεψαν και τον πρωταγωνιστή του, τον μικρό Αχιλλέα.
Η νοσταλγία βέβαια δεν έχει να κάνει και με το δύσκολο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζουν οι ήρωες του. Και πως άλλωστε αφού το πολίτευμα της Ελλάδας ήταν «ο γύψος» τότε. Μια δύσκολη περίοδος, φορτισμένη, που σχολιάζει με τον δικό του τρόπο ο σκηνοθέτης φανερώνοντας το γελοίον του πράγματος. Το θέμα είναι φυσικά πόσο γελοίο μπορεί να δείχνει ένα «ταξίδι» στη Μακρόνησο και η απουσία των συνταγματικών ελευθεριών πράγμα που φανερώνεται στην ταινία με την δίωξη όσων ακούν δίσκους του Θεοδωράκη ή έχουν έστω …μια κορνίζα του Κωνσταντίνου Καραμανλή! «Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι πως οι νεότεροι αγνοούν αυτά τα γεγονότα. Πως είναι δυνατόν να μην γνωρίζουν ότι η ακρόαση ενός δίσκου ή η έκφραση των πολιτικών πεποιθήσεων με οποιονδήποτε τρόπο πριν από 35 χρόνια στη χώρα μας ήταν λόγος για να διωχθείς και να φυλακιστείς?» εκφράζει την εύλογη απορία του μετά από κάποιες συζητήσεις που είχε με νεαρούς θεατές της Uranya. Την απάντηση την δίνει βέβαια μόνος του: «ίσως θα έπρεπε να υπάρξει διάλογος και ενημέρωση. Τέτοιου είδους καταστάσεις μόνο με διάλογο λύνονται».
ΤΟ ΣΑΟΥΝΤΡΑΚ
Κάποια στιγμή η κουβέντα μας πήγε και στην μουσική της ταινίας. Όπως στο «Πεπερμιντ» έτσι και εδώ την υπογράφει ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος. Σαν σκηνοθέτης θέλει να δίνει ελευθερία στους συνεργάτες του και το ίδιο ισχύει και στο κομμάτι της μουσικής. Μόνο που η ελευθερία αυτή γίνεται και παιχνίδι συνεννόησης. Έτσι όταν σου λέω ζεστό πλησιάζεις, όταν σου λέω κρύο είσαι μακριά. (μην ξεχνάμε ότι ο σκηνοθέτης έχει πάντα τον τελευταίο λόγο για ότι συμβαίνει επί της οθόνης).
Εδώ παρεμβαίνει ο Π. Καλαντζόπουλος για να δώσει την δική του εικόνα. Έδωσε στη μουσική του την γλυκιά νοσταλγία που και ο ίδιος ένιωσε από τις εικόνες που είδε στην ταινία. Η ανεμελιά, ο Easy Rider, η ερωτική εφηβική προσμονή και ένα πλήθος άλλων εικόνων που του θύμισαν και προσωπικές εμπειρίες από εκείνη την εποχή. «Εκείνο που μου έδωσε φόρα στο να επεξεργαστώ την ιστορία μουσικά ήταν οι σκηνές με τις βόλτες των παιδιών στα χωράφια, οι ποδηλατάδες που κάνανε. Η κίνηση του τροχού με ώθησε στο να μπορέσω να δουλέψω δημιουργικά», αναφέρει.
Κομβικό σημείο στην ηχογράφηση της μουσικής ήταν φυσικά η συνεργασία του με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη και την Λίνα Νικολακοπούλου. Μια συνάντηση, πολύ ευχάριστη και γενναιόδωρη από την πλευρά των δυο κυριών, που πρόσφεραν στον Π. Καλαντζόπουλο το ταλέντο τους με χαρά, αν και το πρόγραμμα ήταν πιεστικό – και γεμάτο παράλληλες υποχρεώσεις - για όλους. Όμως όλα πήγαν καλά, το σάουντρακ απέκτησε ένα υπέροχο τραγούδι, το οποίο ήδη ακούγεται και πετάει στον ραδιοφωνικό αέρα της ελληνικής επικράτειας.
…ΕΦΥΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν και το ίδιο ακριβώς συνέβη και με την συνάντηση μου με τον Κ. Καπάκα. Το εισιτήριο του για την επιστροφή στη Αθήνα αεροπορικώς βρίσκεται ανάμεσα σε διάφορα χαρτιά σημειώσεων, διαφημιστικές κάρτες της Uranya , με τον μικρό Αχιλλέα, τους αστροναύτες και την Κουτσινότα να χαμογελά. Έχω μια τελευταία ερώτηση : «Τι θα πει τελικά Uranya?» χαμογελάει και απαντάει μονολεκτικά : «Μαγεία!» Κε Καπάκα καλοτάξιδη η ταινία σας…
Θυμόμουν το Πεπερμιντ πολύ καλά. Τόσο καλά που το θεωρώ μια από τις πιο τρυφερές και φρέσκιες ταινίες της τελευταίας δεκαετίας. Σκηνοθέτης της ο Κώστας Καπάκας που το 1999 είχε σαρώσει στα Κρατικά Βραβεία (9 συνολικά παρακαλώ) και έγινε ο μοναδικός πρωτοεμφανιζόμενος στα δέκα χρόνια του θεσμού που η ταινία του αναδείχτηκε ως η καλύτερη της χρονιάς.
Αυτά το 1999. 7 χρόνια μετά και έπειτα από ενδελεχή προετοιμασία ο Κ. Καπάκας γύρισε για να μας αφηγηθεί άλλη μια όμορφη ιστορία. Για την Uranya διάβαζα κατά καιρούς διάφορα με αποκορύφωμα το καλοκαίρι που μας πέρασε όταν και εξελίχθηκαν τα γυρίσματα της στο χωριό Φρε των Χανίων. Το μικρό χωριουδάκι έγινε κανονικό σκηνικό που μεταφέρθηκε από το 2006 στο 1969. 37 χρόνια πίσω!
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Μια παρέα πιτσιρικάδων που ζουν κάπου στην επαρχία το καλοκαίρι του 1969 κάνει όνειρα για το μέλλον και για το καλοκαίρι που τρέχει ασταμάτητα. Ένας μπακαλόγατος με πρόβλημα ακμής και υπερβολική τεστοστερόνη, ο ζουμπουρλούλης με ιδανικά στον… «γύψο», το τέκνο του παπά του χωριού, ο κωφός γιος του καφετζή και ο ονειροπόλος γιος του σιδερά. Αυτή η εκκεντρική παρέα γουστάρει να κάνει ποδηλατάδες στους αγρούς, να «πετάει» στα σύννεφα χάρη σε ένα σαραβαλιασμένο και παρατημένο αεροπλάνο, να διοργανώνει όμορφες σκανταλιές και να ερωτεύεται την εκρηκτική πληθωρική Ουρανία, την πουτάνα του χωριού.
Άμεσος στόχος τους να χάσουν την παρθενιά τους με την Ουρανία και μάλιστα έχουν υπογράψει πρωτόκολλο τιμής κάνοντας και αποταμίευση για τον ιερό εφηβικό σκοπό τους! Όλα καλά μέχρι που ο αρχηγός της παρέας, ο Αχιλλέας, γοητεύεται από την είδηση της πτήσης του ανθρώπου στο φεγγάρι και παρασέρνει την παρέα στο να επικεντρωθούν στην αγορά μιας τηλεόρασης Uranya (μάρκα τηλεόρασης γνωστή τότε) και όχι στην Ουρανία. Η μαγεία ξεκινάει…
ΠΙΝΩΝΤΑΣ ΠΙΠΕΡΜΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΠΑΚΑ
Η συνάντηση μας ήταν για το μεσημέρι της Τετάρτης στο στούντιο. Είπαμε πολλά «στον αέρα» και πολύ περισσότερα εκτός αέρα. Για να ζεστάνω το κλίμα τον ρώτησα για το αγαπημένο του χόμπι, το οποίο για όσους δεν γνωρίζουν είναι το πιλοτάρισμα αεροσκαφών. Αν ο μπαμπάς λατρεύει να ακούει Νίνο Ρότα ο Καπάκας τρελαίνεται για την ελευθερία που προσφέρει μια πτήση στα σύννεφα. Για να προσγειώσω την κουβέντα μας ομαλά στο ζητούμενο μου, που δεν ήταν άλλο από το σινεμά και την Uranya, ανέφερα ότι σαν σεναριογράφος αρέσκεται στο να βάζει και τους ήρωες του σε αυτή την διαδικασία του Iκάρου. «Ίσως γιατί τους δίνει μια ευκαιρία στο όνειρο και στην προσωπική ελευθερία», μου απάντησε και εκεί πλέον ξαναπογειωθήκαμε με πιλότο την Ουρανία και την Uranya. Μου αποκάλυψε ότι η Γκράτσια Κουτσινότα υπήρξε υπόδειγμα επαγγελματία και ότι αποδέχτηκε τον ρόλο επειδή είχε και η ίδια προσωπικά βιώματα σαν αυτά του μικρού χωριού στο οποίο εξελίσσεται η ιστορία στον ιταλικό Νότο, όπου μεγάλωσε.
Άλλη μια απορία μου ήταν που να βρισκόταν ο ίδιος όταν ο Αρμστρογκ έκανε το περίφημο «μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα». Θυμόταν την στιγμή αυτή και μου περιέγραψε πως ήταν μπροστά σε μια οθόνη βλέποντας όσα μάγεψαν και τον πρωταγωνιστή του, τον μικρό Αχιλλέα.
Η νοσταλγία βέβαια δεν έχει να κάνει και με το δύσκολο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζουν οι ήρωες του. Και πως άλλωστε αφού το πολίτευμα της Ελλάδας ήταν «ο γύψος» τότε. Μια δύσκολη περίοδος, φορτισμένη, που σχολιάζει με τον δικό του τρόπο ο σκηνοθέτης φανερώνοντας το γελοίον του πράγματος. Το θέμα είναι φυσικά πόσο γελοίο μπορεί να δείχνει ένα «ταξίδι» στη Μακρόνησο και η απουσία των συνταγματικών ελευθεριών πράγμα που φανερώνεται στην ταινία με την δίωξη όσων ακούν δίσκους του Θεοδωράκη ή έχουν έστω …μια κορνίζα του Κωνσταντίνου Καραμανλή! «Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι πως οι νεότεροι αγνοούν αυτά τα γεγονότα. Πως είναι δυνατόν να μην γνωρίζουν ότι η ακρόαση ενός δίσκου ή η έκφραση των πολιτικών πεποιθήσεων με οποιονδήποτε τρόπο πριν από 35 χρόνια στη χώρα μας ήταν λόγος για να διωχθείς και να φυλακιστείς?» εκφράζει την εύλογη απορία του μετά από κάποιες συζητήσεις που είχε με νεαρούς θεατές της Uranya. Την απάντηση την δίνει βέβαια μόνος του: «ίσως θα έπρεπε να υπάρξει διάλογος και ενημέρωση. Τέτοιου είδους καταστάσεις μόνο με διάλογο λύνονται».
ΤΟ ΣΑΟΥΝΤΡΑΚ
Κάποια στιγμή η κουβέντα μας πήγε και στην μουσική της ταινίας. Όπως στο «Πεπερμιντ» έτσι και εδώ την υπογράφει ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος. Σαν σκηνοθέτης θέλει να δίνει ελευθερία στους συνεργάτες του και το ίδιο ισχύει και στο κομμάτι της μουσικής. Μόνο που η ελευθερία αυτή γίνεται και παιχνίδι συνεννόησης. Έτσι όταν σου λέω ζεστό πλησιάζεις, όταν σου λέω κρύο είσαι μακριά. (μην ξεχνάμε ότι ο σκηνοθέτης έχει πάντα τον τελευταίο λόγο για ότι συμβαίνει επί της οθόνης).
Εδώ παρεμβαίνει ο Π. Καλαντζόπουλος για να δώσει την δική του εικόνα. Έδωσε στη μουσική του την γλυκιά νοσταλγία που και ο ίδιος ένιωσε από τις εικόνες που είδε στην ταινία. Η ανεμελιά, ο Easy Rider, η ερωτική εφηβική προσμονή και ένα πλήθος άλλων εικόνων που του θύμισαν και προσωπικές εμπειρίες από εκείνη την εποχή. «Εκείνο που μου έδωσε φόρα στο να επεξεργαστώ την ιστορία μουσικά ήταν οι σκηνές με τις βόλτες των παιδιών στα χωράφια, οι ποδηλατάδες που κάνανε. Η κίνηση του τροχού με ώθησε στο να μπορέσω να δουλέψω δημιουργικά», αναφέρει.
Κομβικό σημείο στην ηχογράφηση της μουσικής ήταν φυσικά η συνεργασία του με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη και την Λίνα Νικολακοπούλου. Μια συνάντηση, πολύ ευχάριστη και γενναιόδωρη από την πλευρά των δυο κυριών, που πρόσφεραν στον Π. Καλαντζόπουλο το ταλέντο τους με χαρά, αν και το πρόγραμμα ήταν πιεστικό – και γεμάτο παράλληλες υποχρεώσεις - για όλους. Όμως όλα πήγαν καλά, το σάουντρακ απέκτησε ένα υπέροχο τραγούδι, το οποίο ήδη ακούγεται και πετάει στον ραδιοφωνικό αέρα της ελληνικής επικράτειας.
…ΕΦΥΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν και το ίδιο ακριβώς συνέβη και με την συνάντηση μου με τον Κ. Καπάκα. Το εισιτήριο του για την επιστροφή στη Αθήνα αεροπορικώς βρίσκεται ανάμεσα σε διάφορα χαρτιά σημειώσεων, διαφημιστικές κάρτες της Uranya , με τον μικρό Αχιλλέα, τους αστροναύτες και την Κουτσινότα να χαμογελά. Έχω μια τελευταία ερώτηση : «Τι θα πει τελικά Uranya?» χαμογελάει και απαντάει μονολεκτικά : «Μαγεία!» Κε Καπάκα καλοτάξιδη η ταινία σας…
Σχόλια