Οσκαρ 2015: Η Ακαδημία και το πουλί της

 Everything is awesome στα φετινά Όσκαρ! Ή μήπως όχι;



Είναι πλέον εμπεδωμένο. Το να είσαι παρουσιαστής των Όσκαρ είναι ευχή και κατάρα μαζί. Στην παρούσα αναφορά λαμπρή εξαίρεση είναι χωρίς αμφιβολία ταλαντούχοι άνθρωποι, όπως ο Μπίλι Κρίσταλ ή ο Χιού Τζάκμαν, που ξέρουν να κρατανε το μέτρο και να διαθέτουν εκείνη την οξυδέρκεια που χαρίζει σε θεατές και συμμετέχοντες ευχαρίστηση.




Ο Νηλ Πάτρικ Χάρις (όπως η Έλεν Ντε Τζενέρις πέρυσι) πάντως δεν ανήκει σίγουρα σε αυτή την εξαίρεση, όπως και η τελετή που παρουσίασε. Με αρκετή δόση αμηχανίας, νερόβραστα αστεία (στα όρια της χοντράδας) και μια ανέμπνευστη στιγμή παρωδίας του Birdman, η οποία μπαίνει ως εικόνα - σφραγίδα χαρακτηρίζοντας το όλο ατυχές θέαμα της βραδιάς. Είναι δυστήχημα πλέον πως χαρισματικοί παρουσιαστές σαν τον Χάρις δίνουν λαμπρά διαπιστευτήρια σε βραδιές όπως τα Τόνι αλλά στα Όσκαρ η κακή επιλογή, η πίεση και ο όγκος της προετοιμασίας να λειτουργούν κατευναστικά στο μπρίο τους. Στις ατυχείς στιγμές της βραδιάς σίγουρα συγκαταλεγονται η παρουσία του Τζον Τραβόλτα με τα γελοία τερτίπια του στον γυναικειο πλυθυσμό της αίθουσας (Σκαρλέτ Γιόχανσον & Ιντινα Μενζελ) αλλά και το τεράστιο χάσμα που υπήρξε στονπρογραμματισμό του  πρώτου μισού της τελετής με την επίμονη παρουσίαση των υποψήφιων τραγουδιών και ταινιών. Τα νούμερα τηλεθέασης στις ΗΠΑ δείχνουν ακόμα πιο επιτακτικά το προβλημα καθώς ο Χαρις έκανε την χειρότερη τηλεθέαση απο το 2009.

Απορία προκαλεί η λογική της επιλογής ενός homage στα 50 χρόνια απο το γύρισμα της Μελωδίας της Ευτυχίας (η Lady Gaga ήταν ανέλπιστα καλή στην ερμηνεια του μουσικού ποτ πουρί) όπως και το γιατί η Ακαδημία δεν μπήκε στον κόπο ενός αφιερώματος σε μορφές που έτσι κι αλλιώς έχουν συνδεθεί με την ιστορία της όπως ο αγαπημένος Ρόμπιν Γουίλιαμς. Το αποτελεσμα αυτό συνοδεύτηκε από την έτσι κι αλλιώς σχεδόν αδιαφορη μοιρασιά και την επιλογή να αποτιμήσει ως γεγονός της χρονιάς μια ταινία με μπόλικη εσωστρέφεια (το λέμε κόσμια μετα-αφήγηση), χωρίς ιδιαίτερη πρωτοτυπία μιας και την ιστορία αυτή την έχουμε δει ουκ ολίγες φορές στο παρελθον και με καλύτερο τρόπο. Φυσικά καθοριστική σημασία έπαιξε σε αυτό η επιλογή του Σωματείου των ηθοποιών, που κολακεύτηκε απο το περιεχόμενο του Birdman.


ΟΙ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΙ & ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Στους αδικημένους σίγουρα υπολογίζονται το Boyhood του Ρίτσαρντ Λινκλεϊτερ, ένα δύσκολο project για ταινία μυθοπλασίας, που η Ακαδημία περιορίστηκε και τελικά το τίμησε μόνο με μια άμεση αναφορά στην έννοια της μητρότητας, μέσω του Οσκαρ β γυναικείου ρόλου στην Πατρίσια Αρκετ. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι τελικά η Ακαδημια αρνηθηκε να το δει ως ταινία με μαραθώνιο προγραμματισμό γυρισμάτων αλλά ως αυτό που περιγράφω παραπάνω: ως ένα project καλών προθέσεων και μέχρι εκεί. Τα ίδια ισχύουν και για το American Sniper. Η πιο εμπορική ταινία των Όσκαρ, απο όλες τις υποψήφιες ταινίες συνολικά, έλαβε με το ζόρι ένα τεχνικό βραβείο, αυτό για τα ηχητικά εφέ.

Η Ακαδημία δειχνει να μην εντυπωσιάζεται επ' ουδενί με τα εισητήρια του box office, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και στην κατηγορία του animation αλλά και στα εφέ, αφού αγνόησε επιδεικτικά το Guardians of Galaxy. Μέσα σε αυτά μοιάζει σίγουρα αστεία η αναφορά στο Όσκαρ οπτικών εφέ του Interstellar ή η βράβευση της Τζούλιαν Μουρ για την πραγματικά εξαιρετική ερμηνεία της στο ανύπαρκτο Still Alice (είχαν προηγηθεί οι υποψηφιότητες της σε διαμάντια όπως οι Ξέφρενες Νύχτες, οι Ώρες ή το Τέλος μιας Σχέσης). Δεν επιδέχεται κανένα σχολιασμό η διάκριση της Selma στο Όσκαρ τραγουδιού (με όλο αυτό το φλύαρο συγκινησιακό κομμάτι περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων) και το παρήγορο βραβείο σεναρίου του Imitation Game. Αν θέλαμε πάντως να βρούμε ένα ενδιαφέρον πολιτικό σχόλιο στη χτεσινή βραδιά αυτό σίγουρα υπήρχε στην βράβευση του ντοκιμαντέρ της Λόρα Ποιτρας CitizenFour, δυναμικό σχόλιο - καταπέλτης για την διαχείρηση της διακυβέρνησης Ομπάμα στο θέμα της υποθεσης Σνοούντεν.

Η διάκριση του Whiplash του Ντεμιαν Τσαζέλ υπήρξε εύστοχη σε β ανδρικό, μιξάζ και μοντάζ. Ήταν έτσι κι αλλιώς αυτά τα στοιχεία που έδωσαν τον χαρακτήρα στην ταινία. Ευχάριστη έκπληξη αποτελεί χωρίς αμφιβολία η διάκριση του Grand Budapest Hotel του Γουές Άντερσον με 4 Όσκαρ, όσα έλαβε και το Birdman, που αφορούν επι της ουσίας την καλλιτεχνική διεύθυνση της παραγωγής (σκηνικά, κουστούμια, μακιγιάζ) ενώ ανάμεσα τους περιλαμβάνεται και το Όσκαρ μουσικής για τον Αλεξάντερ Ντεσπλά. Ο Γάλλος συνθέτης αυτή τη φορά σταθηκε τυχερός και κέρδισε το χρυσό αγαλματάκι που έλειπε από την συλλογή των διακρίσεων του, γεγονός που σίγουρα γεμίζει με ικανοποίηση όσους αγαπάνε τις μουσικές του.

ΤΟ BIRDMAN ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΙΓΚΟΣ

Μικρή παραφωνία σίγουρα η στέρηση και του Όσκαρ σεναρίου στον Γουές Άντερσον, του το στέρησε η πρόθεση της Ακαδημίας να στηρίξει το Birdman. Το Birdman που έκανε περίπατο με βάση τα προγνωστικά και τις εκτιμήσεις που το ήθελαν να δίνει μάχη στήθος με στήθος με το Boyhood. Η δικαίωση του Ινιαρίτου, ο οποίος μετά την Βαβέλ επιστρέφει στα Οσκαρ και δικαιώνεται πλέον 100% (έφυγε με 3 Οσκαρ ο ίδιος) σε ένα τεχνικά και καλλιτεχνικά δύσκολο εγχείρημα είναι παράλληλα έμμεση δικαίωση και για την παρέα των amigos ή αλλιώς τη φουρνιά των Μεξικανών δημιουργών που τόλμησαν να κανουν να κάνουν την υπέρβαση της εξωστρέφειας. Πέρυσι στη θέση του Ινιαρίτου ήταν ο Αλφόνσο Κουαρόν με το Gravity ενώ σημασία έχει και η διπλή παρουσία (πέρυσι και φέτος) του εκπληκτικού φωτογράφου τους, του Εμανουέλ Λουμπέσκι. Εκεί ακριβώς φωτογράφησε και ο Σον Πεν με το βιτριόλικο και δεικτικότατο πολιτικά αστείο του περί πράσινης κάρτας, στοιχείο που μάλλον παρερμηνευθηκε στα κοινωνικά δίκτυα απο την ημιμάθεια και την πολιτική ορθότητα όσων δεν γνωρίζουν καλά τον χαρακτήρα του αντισυμβατικού Πεν.

Η όλη συμπεριφορά της Ακαδημίας πάντως δείχνει να είναι προβληματική και αντιφατική εδώ και κάποια χρόνια. Βαφτίζοντας ταινίες της χρονιάς το Argo, το 12 Χρόνια Σκλάβος ή το Birdman (δίπλα στον επικό Άρχοντα των Δαχτυλιδιών ή το μεταμοντέρνο fairy tale του Slumdog Millionaire) δείχνει να έχει χαθεί σε έναν ωκεανό πολιτικής ορθότητας ή σκοπιμότητας αλλά και αυτιστικής εσωστρέφειας ρίχνοντας το βάρος σε μικρές καλλιτεχνικές ταινίες που σίγουρα θυμίζουν ένα πανόραμα ανεξάρτητων ταινιών σε κάποιο ευρωπαϊκό φεστιβάλ παρά την αποτίμηση της χρονιάς στη Μέκκα του κινηματογράφου. Την ίδια στιγμή το αμερικάνικο box office αναστενάζει στα κομιξάδικα blockbuster, στα ερωτικά ρομάντζα διαφορετικών αποχρώσεων και στις διασκεύες παλαιότερων πετυχημένων ταινιών. Το κόλπο της Ακαδημίας να αυξήσει τον αριθμό των υποψηφίων καλύτερων ταινιών της χρονιάς απο πέντε σε δέκα με σκοπό να μαζέψει στο ίδιο κάδρο Σαντάνς και box office μοιάζει να μην κανει πλεον τα μαγικά του.