#tiff56 : Απο μακριά και από κοντά (Days 1-5)
Φτάνουμε σιγά σίγα προς την μέση του 56ου Φεστιβάλ Θερσσαλονίκης και ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για όσα είδαμε! Τελετή έναρξης και πολλές ταινίες!
Δεν υπάρχουν λόγια για την τελετή έναρξης. Το χαριτωμένο σκετσάκι της Σχολής του ΚΘΒΕ (βίντεο) και ο Αντίνοος Αλμπάνης είχαν καλές προθέσεις και τις τίμησαν. Ο Υπουργός Πολιτισμού δυσκολεύθηκε να βρει τον δρόμο για το Ολύμπιον (μεγάλη αβαρία να είσαι υπουργός πολιτισμού τελικά) και έστειλε ένα τυπικό χαιρετισμό (μαζί με δεσμεύσεις για την χρηματοδότηση του κινηματογράφου) για ανάγνωση. Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης δήλωσε και αυτός απών. Μόνοι παρόντες για τις απαραίτητες φωτογραφίες ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Κούλογλου και ο αρχηγός του Ποταμιού Στ. Θεοδωράκης. Και ο Δημήτρης Εϊπίδης που κήρυξε της έναρξη του Φεστιβάλ και στιγμάτισε την απροθυμία της Ευρώπης να διαχειριστεί το προσφυγικό αλλά διάλεξε για ταινία έναρξης ένα μονοπλάνο για μια συμμορία νεαρων επίδοξων Μπόνι και Κλαϊντ στους δρόμους του Βερολίνου. Η πιο δυνατή εικόνα της βραδιάς όλοι εκείνοι οι συνάδελφοι του Αγγελιοφόρου και του Close Up που στάθηκαν με το πανό διαμαρτυρίας έξω απο το Ολύμπιον. Μελαγχολία μέχρι εκεί που δεν πάει...
ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ
ΒΙΚΤΩΡΙΑ
Αν ονειρεύοσουν να κάνεις το Εράσμους σου στο μακρινό Βερολίνο η Βικτώρια είναι η ταινία σου. Η υπόθεση στο τάκα τάκα πάει έτσι: Νεαρή χαριτωμένη Ισπανίδα αφήνει την Μαδριτη για να πλύνει φλιτζάνια του καφέ σε καφετέρια του Μίτε. Τα βράδια ανέμελη κάνει κλαμπινγκ και ψάχνεται για νέες γνωριμίες. Κάποια στιγμή με βλέμμα πιο ηλίθιο και απο την Αν Λονμπεργκ στο "Κορίτσια στον Ήλιο" γνωρίζει νεαρό αλητάκο, με τον οποίο γοητευέται, και τους φίλους του και τους ακολουθεί. Η παρέα με τα λίγα και τα πολλά θα ξεπεράσει τα όρια του νόμου αφήνοντας τους μπάφους και πιάνοντας τα πιστόλια.
Όσο τέλεια και αν ήταν η λήψη του Σεμπάστιαν Σίπερ και όσο υπέροχα κι αν πέτυχε το μονοπλάνο του τίποτα στην Βικτόρια δεν μοιάζει και δεν είναι εντυπωσιακό. Μονοπλάνα σόρρι αλλά έχουμε δει και πιο εντυπωσιακά στην ιστορία του σινεμά. Αφήνοντας τα τεχνικά φτάνεις στο ανύπαρκτο σενάριο με τις πέρα για πέρα εξωπραγματικές επιλογές. Οποιος έχει καταφέρει μέσα 2 ώρες να γίνει ντίρλα στο μεθύσι, να κάνει χρήση μαριχουάνας, να κλέψει μια τράπεζα, να γνωρίσει την αστυνομία του Βερολίνου και να βρεθεί με μια σακούλα χρήματα στα χέρια τότε σίγουρα αξίζει να γίνει όχι μόνο ταινία αλλά και μπλουζάκι που να τα περιγράφει όλα αυτά.
ΤΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ
Αν το Απο την Άκρη της Πόλης ήταν το αριστούργημα του Γιάνναρη, μια ταινία που μελετούσε με άριστο τρόπο μια αποκομμένη (προσφυγική) νεολαία που κινούνταν και τότε στο όριο μεταξύ νόμου και παρανομίας στο Ξυπνημα της Άνοιξης το ίδιο το όριο και το μέτρο δείχνει να χάνεται σε μια ιστορία στην οποίο ο μηδενισμός και ο κυνισμός των νεαρών ηρώων δεν έχουν τέλος. Ο Γιάνναρης μοιάζει εδώ να θέλει να καταθέσει ένα σχόλιο πάνω στη νέα γενιά την γενιά του Αλέξη Γρηγορόπουλου και της ελληνικής κρίσης, μια γενιά που μεγάλωσε στο φόντο μιας σοβαρής κοινωνικής δοκιμασίας και φτάνει σιγά σιγά να μετράει και τα δικά της όρια αντοχής.
Μια παρέα εφήβων παρατάνε το σχολείο (και την βιοπάλη) για να σχηματίζουν μια συμμορία που κινείται πέρα απο το νόμο με ιδιαίτερο κυνισμό και σκληρότητα. Οι συνέπειες αυτής της επιλογής θα είναι ολέθριες για τους ίδιους και τους γονείς τους (που ασυνείδητα με την συ περιφορά και τον τρόπο ζωής τους προκάλεσαν αυτόν τον όλεθρο). Στοιχείο που ο σκηνοθέτης θέλει να τονίσει τόσο εμφατικά ώστε εν τέλει να χάνει το κουβάρι της ιστορίας του σε μια αλληλουχία γεγονότων που μοιάζει πότε επιτηδευμένα υπερβολικά και πότε εντελώς αστήρικτα χάνοντας εν τέλει την επαφή του με το σήμερα. Όσα θετικά κι αν θέλω να βρω στην ταινία (η μουσική των DrogATek, η γοητευτική, νεαρή πρωταγωνίστρια Δάφνη Πατακιά, η πάντα φροντισμένη φωτογραφία του Αργυροηλιόπουλου, κλπ) αυτή η αμετροέπεια και η εμμονή σε κάποια δογματικά σχήματα δείχνουν πλέον κουραστικά και δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα. Μπορεί το 1998 να μοιάζαν με φρέσκες ιδέες αλλά το 2015 ζητάει άλλα πράματα.
ILLUSION
Συμπαθητική μοιάζει να είναι η νέα ταινία του Σάββα Καρύδα για έναν δημοσιογράφο που γοητεύεται από μια Ρωσίδα πόρνη, μπλέκει στη δολοφονία ενός νονού της νύχτας και ποντάρει τα ρέστα του (και το κεφάλι του) προκειμένου να βγει καθαρός απο μια οδύσσεια μεταξύ των ιδιαίτερων επιλογών του με φόντο τη νύχτα. Είναι εμφανής η αγάπη του σκηνοθέτη για το φιλμ νουάρ και το αστυνομικό θρίλερ. Άλλωστε και οι προηγούμενες ταινίες του είχαν αντίστοιχες αμερικάνικες σινεφιλ παραπομπές. Το Illusion αγαπάει λοιπόν το νουάρ, χάνεται σε ένα κυνήγι στους δρόμους της Αθήνας, έχει έναν ήρωα (Σήφης Πολυζωίδης) χαμένο στα ηθικά διλλήματα μιας ζωής και όλα ανατρέπονται όταν εμφανίζεται η femme fatale (γοητευτική η Ζένια Κάπλαν εδώ). Το αποτέλεσμα είναι συμπαθητικό και θα μπορούσε να γίνει ακόμα καλύτερο αν υπήρχε λίγο περισσότερο νεύρο στην αφήγηση και στην κινηματογράφηση της ιστορίας. Ακόμα και έτσι πάντως ο Καρύδας συνεχίζει να φτιάχνει ταινίες που αγαπάει, τις καταθέτει στο κοινό και το αποτέλεσμα σε ευχαριστεί. Κι αυτό είναι που μετράει.
ΑΦΕΡΙΜ!
Αφερίμ στα τούρκικα θα πει μπράβο κι αν έχετε την απορία γιατί ένας Ρουμάνος σκηνοθέτης επιλέγει έναν τούρκικο τίτλο για την ταινία του μάλλον ξεχνάτε πόσο περίπλοκη είναι διαχρονικά η ζωή στα Βαλκάνια. Ο Ράντου Ζούτου πάντως στήνει την ιστορία του - την αναζήτηση-κυνηγι ενός φυγά τσιγγάνου απο δύο χωροφύλακες της περιοχής - στην Βλαχία των μέσων του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βαλκανικό γουέστερν που σίγουρα δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα αντίστοιχες τωρινές προσπάθειες πχ των Κοέν με το Αληθινό Θράσος.
Με αρκετό χιούμορ που φτάνει στα όρια ενός εκκεντρικού σαρκασμού για τα στερεότυπα αλλά και μπόλικη δραματική διάθεση ο Ζούτου περνάει απο την μια κατάσταση στην άλλη χωρίς να αφήνει εκκρεμότητες και να ψάχνει για πισωγυρίσματα. Το παιχνίδι με την Ιστορία κυλάει με ακρίβεια (και χωρίς σεναριακές υπερβολές), η ασπρόμαυρη κινηματογράφιση δίνει ένα υπέροχο πορτραίτο της Ρουμανίας της εποχής, το φολκλορ μπλέκει ενδυματολογικά και σκηνογραφικά με τα στερεότυπα σε ένα παιχνίδι χωρίς τέλος (η σκηνή της αρχής με τον παπά που αραδιάζει αρετές και πλεονεκτήματα όλων των Βαλκάνιων λαών είναι απίστευτή), οι ερμηνείες των ηθοποιών του είναι εξαιρετικές. Και ο Ζούτου μας κλείνει το μάτι και μας θυμίζει ότι η Βλαχία του 19ου αι. ελάχιστα διαφορετικά έχει σε ανθρώπινο επίπεδο με τον σύγχρονο κόσμο του 21ου αι.
ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ
Όλα ξεκινούν απο μια αδυναμία επαφής. Η ταινία του Λορέντσο Βίγας παρόλα αυτά κατάφερε τον Σεπτέμβριο που πέρασε να αγγίξει τα μέλη της κριτικής επιτροπής της Μόστρα και να κερδίσει το Χρυσό Λιοντάρι μοιράζοντας επιφωνήματα έκπληξης σε αρκετό κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι το Από Μακριά είναι μια ταινία που στο μεγαλύτερο μέρος της λειτουργεί με μια γοητευτική αφαιρετικότητα πάνω στην αφήγηση και στην ανάπτυξη των ηρώων της. Αφαιρετικότητα που όμως δεν κρύβει απαραίτητα στοιχεία αλλά σου δίνει τόσα όσα χρειάζεται για να βοηθήσουν την ίδια την ιστορία του να κυλήσει μέχρι το τέλος.
Οι πρωταγωνιστές είναι επι της ουσίας δύο αντιήρωες, ο μεσήλικας ευκατάστατος επαγγελματικά και οικονομικά Αρμάντο και ο νεαρός Έλντερ, ένα χαμίνι των δρόμων, προερχόμενος απο μια διαλυμένη φτωχή, μικροαστική οικογένεια. Η πρώτη τους συνάντηση είναι συνάρτηση ελλειπτικής ψυχολογίας. Η πατρική φιγούρα που τους καταδυναστεύει μόλις που διακρίνεται σε κάποια πλάνα, η σκιά της όμως έχει τόσο εμφατικό το βάρος της μέσα τους. Κανένας απο τους δύο όμως δεν επιθυμεί την άμεση επαφή. Ο ένας απο τους δύο λειτουργεί με βάση το ένστικτο, ο άλλος στη βάση της λογικής και όταν έρθει η ώρα αφήνεται απο τις επιθυμίες. Η σχέση τους θα περάσει απο διάφορα στάδια, η επαφή τους θα έρθει βήμα βήμα μέσα απο μια ζύμωση καταστάσεων.
Ο Λορέντσο Βίγας μιλάει με όμορφο τρόπο για την μοναξιά των ανθρώπων στη σύγχρονη κοινωνία. Και χωρίς να είναι αναγκαστικά μια gay ή αν θέλετε μια queer ταινία σχολιάζει τόσο το ζήτημα της ομοφοβίας όσο και της ανάγκης για αγάπη (άσχετα απο το φύλο). Ένα έξοχο σχόλιο το οποίο καταλήγει ανέλπιστα σε ένα φινάλε με αμήχανο πρόσημο χάρη στην επιλογή της ηθικής και της τάξης έναντι των ηρώων του. Επιλογή που ρίχνει απότομα το ταβάνι αλλά και πάλι δεν μειώνει την υπόλοιπη προσπάθεια του Βίγας.
Αν το Απο την Άκρη της Πόλης ήταν το αριστούργημα του Γιάνναρη, μια ταινία που μελετούσε με άριστο τρόπο μια αποκομμένη (προσφυγική) νεολαία που κινούνταν και τότε στο όριο μεταξύ νόμου και παρανομίας στο Ξυπνημα της Άνοιξης το ίδιο το όριο και το μέτρο δείχνει να χάνεται σε μια ιστορία στην οποίο ο μηδενισμός και ο κυνισμός των νεαρών ηρώων δεν έχουν τέλος. Ο Γιάνναρης μοιάζει εδώ να θέλει να καταθέσει ένα σχόλιο πάνω στη νέα γενιά την γενιά του Αλέξη Γρηγορόπουλου και της ελληνικής κρίσης, μια γενιά που μεγάλωσε στο φόντο μιας σοβαρής κοινωνικής δοκιμασίας και φτάνει σιγά σιγά να μετράει και τα δικά της όρια αντοχής.
Μια παρέα εφήβων παρατάνε το σχολείο (και την βιοπάλη) για να σχηματίζουν μια συμμορία που κινείται πέρα απο το νόμο με ιδιαίτερο κυνισμό και σκληρότητα. Οι συνέπειες αυτής της επιλογής θα είναι ολέθριες για τους ίδιους και τους γονείς τους (που ασυνείδητα με την συ περιφορά και τον τρόπο ζωής τους προκάλεσαν αυτόν τον όλεθρο). Στοιχείο που ο σκηνοθέτης θέλει να τονίσει τόσο εμφατικά ώστε εν τέλει να χάνει το κουβάρι της ιστορίας του σε μια αλληλουχία γεγονότων που μοιάζει πότε επιτηδευμένα υπερβολικά και πότε εντελώς αστήρικτα χάνοντας εν τέλει την επαφή του με το σήμερα. Όσα θετικά κι αν θέλω να βρω στην ταινία (η μουσική των DrogATek, η γοητευτική, νεαρή πρωταγωνίστρια Δάφνη Πατακιά, η πάντα φροντισμένη φωτογραφία του Αργυροηλιόπουλου, κλπ) αυτή η αμετροέπεια και η εμμονή σε κάποια δογματικά σχήματα δείχνουν πλέον κουραστικά και δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα. Μπορεί το 1998 να μοιάζαν με φρέσκες ιδέες αλλά το 2015 ζητάει άλλα πράματα.
ILLUSION
Συμπαθητική μοιάζει να είναι η νέα ταινία του Σάββα Καρύδα για έναν δημοσιογράφο που γοητεύεται από μια Ρωσίδα πόρνη, μπλέκει στη δολοφονία ενός νονού της νύχτας και ποντάρει τα ρέστα του (και το κεφάλι του) προκειμένου να βγει καθαρός απο μια οδύσσεια μεταξύ των ιδιαίτερων επιλογών του με φόντο τη νύχτα. Είναι εμφανής η αγάπη του σκηνοθέτη για το φιλμ νουάρ και το αστυνομικό θρίλερ. Άλλωστε και οι προηγούμενες ταινίες του είχαν αντίστοιχες αμερικάνικες σινεφιλ παραπομπές. Το Illusion αγαπάει λοιπόν το νουάρ, χάνεται σε ένα κυνήγι στους δρόμους της Αθήνας, έχει έναν ήρωα (Σήφης Πολυζωίδης) χαμένο στα ηθικά διλλήματα μιας ζωής και όλα ανατρέπονται όταν εμφανίζεται η femme fatale (γοητευτική η Ζένια Κάπλαν εδώ). Το αποτέλεσμα είναι συμπαθητικό και θα μπορούσε να γίνει ακόμα καλύτερο αν υπήρχε λίγο περισσότερο νεύρο στην αφήγηση και στην κινηματογράφηση της ιστορίας. Ακόμα και έτσι πάντως ο Καρύδας συνεχίζει να φτιάχνει ταινίες που αγαπάει, τις καταθέτει στο κοινό και το αποτέλεσμα σε ευχαριστεί. Κι αυτό είναι που μετράει.ΑΦΕΡΙΜ!
Αφερίμ στα τούρκικα θα πει μπράβο κι αν έχετε την απορία γιατί ένας Ρουμάνος σκηνοθέτης επιλέγει έναν τούρκικο τίτλο για την ταινία του μάλλον ξεχνάτε πόσο περίπλοκη είναι διαχρονικά η ζωή στα Βαλκάνια. Ο Ράντου Ζούτου πάντως στήνει την ιστορία του - την αναζήτηση-κυνηγι ενός φυγά τσιγγάνου απο δύο χωροφύλακες της περιοχής - στην Βλαχία των μέσων του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βαλκανικό γουέστερν που σίγουρα δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα αντίστοιχες τωρινές προσπάθειες πχ των Κοέν με το Αληθινό Θράσος.Με αρκετό χιούμορ που φτάνει στα όρια ενός εκκεντρικού σαρκασμού για τα στερεότυπα αλλά και μπόλικη δραματική διάθεση ο Ζούτου περνάει απο την μια κατάσταση στην άλλη χωρίς να αφήνει εκκρεμότητες και να ψάχνει για πισωγυρίσματα. Το παιχνίδι με την Ιστορία κυλάει με ακρίβεια (και χωρίς σεναριακές υπερβολές), η ασπρόμαυρη κινηματογράφιση δίνει ένα υπέροχο πορτραίτο της Ρουμανίας της εποχής, το φολκλορ μπλέκει ενδυματολογικά και σκηνογραφικά με τα στερεότυπα σε ένα παιχνίδι χωρίς τέλος (η σκηνή της αρχής με τον παπά που αραδιάζει αρετές και πλεονεκτήματα όλων των Βαλκάνιων λαών είναι απίστευτή), οι ερμηνείες των ηθοποιών του είναι εξαιρετικές. Και ο Ζούτου μας κλείνει το μάτι και μας θυμίζει ότι η Βλαχία του 19ου αι. ελάχιστα διαφορετικά έχει σε ανθρώπινο επίπεδο με τον σύγχρονο κόσμο του 21ου αι.
ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ
Όλα ξεκινούν απο μια αδυναμία επαφής. Η ταινία του Λορέντσο Βίγας παρόλα αυτά κατάφερε τον Σεπτέμβριο που πέρασε να αγγίξει τα μέλη της κριτικής επιτροπής της Μόστρα και να κερδίσει το Χρυσό Λιοντάρι μοιράζοντας επιφωνήματα έκπληξης σε αρκετό κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι το Από Μακριά είναι μια ταινία που στο μεγαλύτερο μέρος της λειτουργεί με μια γοητευτική αφαιρετικότητα πάνω στην αφήγηση και στην ανάπτυξη των ηρώων της. Αφαιρετικότητα που όμως δεν κρύβει απαραίτητα στοιχεία αλλά σου δίνει τόσα όσα χρειάζεται για να βοηθήσουν την ίδια την ιστορία του να κυλήσει μέχρι το τέλος.
Οι πρωταγωνιστές είναι επι της ουσίας δύο αντιήρωες, ο μεσήλικας ευκατάστατος επαγγελματικά και οικονομικά Αρμάντο και ο νεαρός Έλντερ, ένα χαμίνι των δρόμων, προερχόμενος απο μια διαλυμένη φτωχή, μικροαστική οικογένεια. Η πρώτη τους συνάντηση είναι συνάρτηση ελλειπτικής ψυχολογίας. Η πατρική φιγούρα που τους καταδυναστεύει μόλις που διακρίνεται σε κάποια πλάνα, η σκιά της όμως έχει τόσο εμφατικό το βάρος της μέσα τους. Κανένας απο τους δύο όμως δεν επιθυμεί την άμεση επαφή. Ο ένας απο τους δύο λειτουργεί με βάση το ένστικτο, ο άλλος στη βάση της λογικής και όταν έρθει η ώρα αφήνεται απο τις επιθυμίες. Η σχέση τους θα περάσει απο διάφορα στάδια, η επαφή τους θα έρθει βήμα βήμα μέσα απο μια ζύμωση καταστάσεων.
Ο Λορέντσο Βίγας μιλάει με όμορφο τρόπο για την μοναξιά των ανθρώπων στη σύγχρονη κοινωνία. Και χωρίς να είναι αναγκαστικά μια gay ή αν θέλετε μια queer ταινία σχολιάζει τόσο το ζήτημα της ομοφοβίας όσο και της ανάγκης για αγάπη (άσχετα απο το φύλο). Ένα έξοχο σχόλιο το οποίο καταλήγει ανέλπιστα σε ένα φινάλε με αμήχανο πρόσημο χάρη στην επιλογή της ηθικής και της τάξης έναντι των ηρώων του. Επιλογή που ρίχνει απότομα το ταβάνι αλλά και πάλι δεν μειώνει την υπόλοιπη προσπάθεια του Βίγας.
Σχόλια