Knock Down The House : Η ταινία που καταγράφει την άνοδο της Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ

Και ενώ στην Ελλάδα ζούμε την μαζική προεκλογική νευρασθένεια 4 εκλογικών αναμετρήσεων το Netflix ανέβασε στην πλατφόρμα του εδώ και λίγο καιρό το Knock Down The House της Ρεϊτσελ Λιρς, ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει τον αγώνα 4 γυναικών να ανατρέψουν τα εις βάρος τους προγνωστικά και να κάνουν την υπέρβαση κερδίζοντας μια θέση στην Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, στις ενδιάμεσες εκλογές που έγιναν το 2018.

Ίσως η πιο δυνατή στιγμής της ταινίας είναι αυτή εδώ, που απεικονίζει η φωτογραφία. Παράλληλα ήταν μια από τις πιο δυνατές φωτογραφίες του 2018 αλλά και των περσινών ενδιάμεσων εκλογών στην Αμερική. Είναι η στιγμή που μια τηλεοπτική οθόνη ετομάζεται να αποκαλύψει τον/την εκλεγμένο/η βουλευτή/τρια που θα εκπροσωπήσει το Μπρονξ ή αν προτιμάτε την 14η περιφέρεια της Νέας Υόρκης. Η 28χρονη Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ δεν πιστεύει στον προσωπικο θρίαμβο της, στο κατόρθωμα της να υψώσει το ανάστημα της και να ανατρέψει όλα τις πολιτικές εκτιμήσεις και τις δημοσιογραφικές προβλέψεις και να στείλει στο σπίτι του τον Τζόζεφ Κρόλεϊ, τον πανίσχυρο αντίπαλο της, που μονοπωλούσε την ψήφο των κατοίκων του Μπρονξ για πςρίποτ 15 χρόνια αφού αποτελούσε ένα από τα πρωτοκλασάτα στέλεχη των Δημοκρατικών με εξαιρετικές διασυνδέσεις σε λόμπι και τοπικές ομάδες συμφερόντων.
Ίσως η Λιρς να μην υποψιαζόταν την μετέπειτα δυναμική αυτής της νεαρής γυναίκας, όταν ξεκίνησε να καταγράφει την προσπάθεια του grassroots movement που δημιουργήθηκε στην Αμερική στα βήματα της πολιτικής φιλοσοφίας του Μπέρνι Σάντερς (που δινει έμφαση στην ανατροπή της συστημικής συμπεριφοράς του αμερικάνικου δικομματισμού & εστιάζει στην ανάδειξη και προώθηση νέων - άφθαρτων και χωρίς εξαρτήσεις από τα υπερδραστήρια λόμπι και τις ομάδες συμφερόντων - προσώπων από τα κάτω, από την βάση, ως υποψήφιοι βουλευτές εκπροσωπόντας ουσιαστικά τις τοπικές κοινότητες) και πολύ περισσοτερο ως ανάγκη μετά τις εκλογές του 2016 και την νίκη-έκπληξη του Ντόναλντ Τραμπ. Το Knock Down The House αποτελεί επομενως ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο για την τεράστια τριβή και τις πολιτικές αναζητήσεις στην μετα-Ομπάμα Αμερική, μια εποχή κατά την οποία τόσο τα ριζοσπαστικά κοινωνικά κ ακτιβιστικά κινήματα (ανάμεσα τους το metoo, civil right, grassroots) δυναμώνουν διεκδικώντας τα δικαιώματα τους ενώ και η alt-right κάνει εμφατικά αισθητή την παρουσία της.

Η Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ και σε μικρότερο βαθμό η Κόρι Μπους, η Πόλα Τζην Σουέρεντζιν και η Εϊμι Βιλέλα (που σε αντίθεση με την Κορτέζ χάσανε την εκλογή) είναι η απτή απόδειξη για την αποτελεσματικότητα ανάδειξης μιας νέας φουρνιάς προσώπων που θα εκπροσωπήσουν τον τόπο τους χωρίς να υπακούουν στην σχέση τους με τα λόμπι και τις ομάδες συμφερόντων της Ουάσιγκτον.

Η ταινία ακολουθεί αυτές τις 4 γυναίκες από την στιγμή που θα πάρουν την απόφαση να πολιτευτούν. Η Λιρς μέσα από την δύσκολη διαδρομή τους καταγράφει έναν πολιτικό και κοινωνικό αγών με κύρια χαρακτηριστικά του την έμφαση στην διαφορετικότητα και το φύλο. Σημείο αναφοράς αυτών των εκλογών ήταν εξάλλου η εκλογή ενός αριθμού - ρεκορ γυναικών. Βλέπουμε επομένως μέσα από την ταινία της Λιρς πως η γυναίκα μπαίνει σε πρώτο πλάνο, διεκδικεί ρόλο και χώρο στην δημόσια σφαίρα, ανατρέπει την λανθασμένη στερεοτυπική πατριαρχική εικόνα που επικρατεί παραδοσιακά εις βάρος της και διαμορφώνει μια ατζέντα πραγματικής κοινωνικής ισότητας μέσα από την συμμετοχή της στα κοινά, την ανάγκη συσχέτισης ανάμεσα στη δημοκρατία και στη σημασία του (κοινωνικού) φύλου. Σε συνάρτηση με τα κίνητρα που τις ευαισθητοποιούν και τις βάζουν στην διαδικασία της πολιτικής συμμετοχής και διεκδίκησης οι 4 γυναίκες αναδεικνύουν τον μέχρι τότε αποκλεισμό τους όχι απλά ως μια γενική κοινή εμπειρία αλλά ως διαφορετικές επιμέρους βιωματικές καταστάσεις που βιώνουν στη βάση του φύλου: αποκλεισμοί που πραγματοποιούνται με όρους είτε κοινωνικής τάξης, είτε φυλής, είτε εθνότητας.

Χωρίς αμφιβολία πρωταγωνίστρια και πρόσωπο κλειδί αυτής της αλλαγής και στην ταινία (όπως και στις εκλογές) είναι η Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ καθώς το επιβάλει η ροή της ιστορίας. Οι υπόλοιπες τρεις πρωταγωνίστριες της ταινίας δείχνουν να αποτελούν συμπληρωματικό υλικό παρά την αρχική- όπως φαίνεται - προσπάθεια της σκηνοθέτιδος να αναδείξει το προφιλ 4 νέων γυναικών που αποφασίζουν να τα βάλουν με θεούς και δαίμονες για να κερδίσουν μια θέση στη Βουλή.

Από τη μια ο θεατής έχει την ευκαιρία να κατανοήσει τους λόγους που κάνουν σήμερα τη νεαρή βουλεύτρια μια από τις πρωταγωνιστικές φιγούρες της αμερικάνικής πολιτικής στα ΜΜΕ και στα social media. Άλλωστε το υλικό που διαθέτει η Κόρτεζ επίσης είναι εξαιρετικό: Ο φακός δείχνει να την κολακεύει. Η εξομολόγηση της μέχρι τότε ζωής της από το Πουέρτο Ρίκο στη Φλόριντα και από εκεί στους δρόμους του υποβαθμισμένου Μπρονξ είναι συγκινητική. Η κινηματογράφιση μιας νέας γυναίκας που συνδυάζει τον αδιάκοπο αγώνα μεταξύ εργατιάς - κουβαλώντας πάγο και καθαρίζοντας δίσκους και πιατέλες στο εστιατόριο που δουλεύει- αλλά και της αδιάκοπης πολιτικής προσπάθειας να έρθει σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους της γειτονιάς της χτυπώντας πόρτα πόρτα και μοιράζοντας φυλλάδια στο δρόμο σε συνδυασμό με το τσαγανό που σαν προσωπικότητα διαθέτει προσθέτει πόντους για την νεαρή πολιτεύτρια που πάρα τα ανυπέρβλητα προβλήματα και τις πολιτικές παγίδες του αντιπάλου της δεν το βάζει κάτω και παλεύει μέχρι τέλους.

Από την άλλη όμως η επιλογή της σκηνοθέτιδος αδυνατίζει το σύνολο της προσπάθειας της σε αντίθεση λ.χ. με το Ένα Βήμα Μπροστά του Δημ. Αθυρίδη που εύστοχα εστίαζε στο πρόσωπο ενός υποψηφίου δημάρχου, του Γιάννη Μπουτάρη και στον παράλληλο αγώνα μιας ζωής και μιας υποψηφιότητας, απογυμνώνοντας τον μπροστά στους θεατές και κάνοντας τον τελείως ανθρώπινο και προσιτό χωρίς να διασπά την προσοχή του θεατή αλλού. Ακόμα όμως κι αν ισχύει αυτή η άγαρμπη διαχείρηση του υλικού της - για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω - η ταινία της Λιν είναι ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο για το πολιτικό και κοινωνικό status της Αμερικής του σήμερα. Και καταγράφει τις απανωτές αλλαγές που συτμβαίνουν με το #metoo να διαμορφώνει μια δυναμική ατζέντα διαχωρίζοντας με ξεκάθαρο τρόπο τις πολιτικές και κοινωνικές αντιλήψεις σε ταξικό και φυλετικό επίπεδο μέσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους. Και παράλληλα με τα grassroots movements να οργανώνουν μια λαϊκή κινηματική βάση που αναδεικνύει νέα πολιτικά πρόσωπα με στόχο να ανατρέψουν στερεοτυπικές εικόνες, όπως αυτή που θέλει την συντριπτική πλειοψήφια των βουλευτών της Αμερικής να είναι λευκοί μεσήλικες άνδρες της ανώτερης τάξης και χωρίς συστημικές εξαρτήσεις από λόμπι. Μια Αμερική που κοχλάζει και αναμένει προσεχώς να ζήσει μια έντονη πολιτική περίοδο έχοντας προς το παρόν μια διακυβέρνηση Τραμπ, που αφήνει με έντονο τρόπο το ακραίο και μισαλλόδοξο στίγμα της. Και χωρίς αμφιβολία πρόσωπα όπως η Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ δίνουν μια ελπίδα για το μέλλον αυτής της Αμερικής.