Γυρίσματα για τη νέα διεθνή κινηματογραφική συμπαραγωγή του Κ. Γαβρά στη Θεσσαλονίκη

"Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω", είναι ο τίτλος του θεατρικού έργου της γαλλο-αλγερινής Ραιάνα Ομπερμάγιερ (Raihana Obermeyer), που παίχτηκε τα τελευταία χρόνια με επιτυχία στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία. 

Η μεταφορά του, ωστόσο, σε ταινία, αποκτά ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς, τα γυρίσματα πραγματοποιηθηκαν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο μνημείο Μπέη Χαμάμ ("Λουτρά Παράδεισος") στη Θεσσαλονίκη, ενώ παραγωγός είναι η εταιρεία του σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά και της συζύγου του, Μισέλ.

Συγκεκριμένα, την εκτέλεση της διεθνούς συμπαραγωγής (Γαλλία, Αλγερία, Ελλάδα) έχει αναλάβει η εταιρεία παραγωγής "KG Productions", του Κώστα και της Μισέλ Γαβρά, ενώ τα γυρίσματα στην Ελλάδα, η "Blonde Productions", της Φένιας Κοσοβίτσα. Τους ρόλους θα ερμηνεύσουν γυναίκες από την Αλγερία και την Ελλάδα, ενώ όλο το συνεργείο θα αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες.

ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ DEJA-VU

Η ιστορία της Ομπερμάγιερ διαδραματίζεται στο Αλγέρι. Το σκηνικό στήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σαν ένας αντίστροφος δρόμος, ένα «παιχνίδι μοίρας-τύχης», ένα πολιτικο-καλλιτεχνικό «Deja-vu», που διαδραματίζεται με διαφορά κοντά 50 χρόνων...

Ήταν καλοκαίρι του 1968, μεσούσης της Χούντας στην Ελλάδα, όταν ο Κώστας Γαβράς αποφάσισε να κινηματογραφήσει την ιστορία του «Ζ» και της προ πενταετίας δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη στον χώρο, όπου έγινε, στη Θεσσαλονίκη, «πόλη των φαντασμάτων». Η ιδέα αποδείχτηκε μάλλον ανεφάρμοστη (λόγω της Χούντας) και ο Γαβράς κατέφυγε με το συνεργείο και τους ηθοποιούς του στο Αλγέρι και τα δικά του σκοτεινά στενά για σκηνικό της θρυλικής πλέον κινηματογραφημένης ιστορίας. 

«Ψάχναμε καιρό για τον ιδανικό χώρο. Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα χαμάμ γυναικών, σε μια λαϊκή συνοικία, τη δεκαετία του 1990 - στη διάρκεια του πολύνεκρου εμφυλίου πολέμου που σπάραξε την Αλγερία. Θα ήταν αδύνατο -λόγω και της σημερινής πολιτικής έντασης και της δράσης των ισλαμιστών στη χώρα– να κάνουμε εκεί τα γυρίσματα. Το χαμάμ είναι εξάλλου –κι έτσι αντιμετωπίζεται και στην ταινία- ως ο μόνος χώρος ελευθερίας των γυναικών και του λόγου. Η Ελλάδα ήταν η "ιδανική λύση". Μάθαμε για το "Μπέη Χαμάμ" και επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά τον χώρο τον περασμένο Δεκέμβρη. Έκανε πολύ κρύο. Εδώ μέσα ήταν ιδιαίτερα ζεστά. Υπήρχε μια ακόμη πρόταση για ένα χαμάμ στη Λέσβο. Επιλέξαμε τη Θεσσαλονίκη για λόγους ευκολότερης προσβασιμότητας, αλλά και για …οφειλή του Κώστα (Γαβρά) στην πόλη από την εποχή του "Ζ"» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Γαβρά.

ΛΟΥΤΡΑ ΜΠΕΗ ΧΑΜΑΜ

Το μνημείο Μπέη Χαμάμ, αποτελεί ιδανικό μέρος για την πραγματοποίηση των γυρισμάτων (που θα πραγματοποιηθούν μεταξύ 22/6 και 31/7 μετά και το σημερινό "πράσινο φως" του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου), καθώς η υπόθεση του έργου εξελίσσεται μέσα σε ένα αλγερινό χαμάμ, με φόντο την πολιτική και κοινωνική βία. Δέκα γυναίκες, διαφορετικών ηλικιών και με διαφορετικό υπόβαθρο, βρίσκονται στο χαμάμ, το οποίο προσλαμβάνεται ως κλειστός χώρος ελευθερίας. Μέσα σε αυτό παρακολουθούμε τις κουβέντες, τις διαφωνίες, τους τσακωμούς και τα μυστικά τους, ενώ η άφιξη μιας 16χρονης ετοιμόγεννης κάνει δραματικές τις εξελίξεις, καθώς ο αδελφός της θέλει να την σκοτώσει για να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας. Μαζί του, μια ορδή γενειοφόρων καθοδηγούμενων από τον ιμάμη της γειτονιάς, που μόλις επέστρεψε από το Αφγανιστάν. Οι γυναίκες, σαν όλες έγκυες, καλυμμένες με τις παραδοσιακές λευκές κελεμπίες βγαίνουν από το χαμάμ για να αντιμετωπίσουν την αγέλη. 

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων της Πόλης της Θεσσαλονίκης, δεν είχε αντίρρηση, ως προς το αίτημα για τη χορήγηση άδειας κινηματογράφησης στο μνημείο, όπου συνεχίζονται οι εργασίες συντήρησης, εφόσον τηρηθούν οι νόμιμες διατάξεις και, φυσικά, υπάρξει μέγιστη προσοχή από τους συμμετέχοντες, προκειμένου να μην προκληθούν φθορές. Όσο για τη χορήγηση τελών, ενώ η παραγωγή είχε προτείνει την καταβολή 10.000 ευρώ για όλο το διάστημα, η πρόταση της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, που υιοθέτησε το ΚΑΣ, ήταν να τηρηθεί η ισχύουσα νομοθεσία και να καταβληθούν 1.600 ευρώ ανά ημέρα. 

Το Μπέη Χαμάμ, χτισμένο το 1444 με εντολή του Μουράτ Β΄ γνωστού και ως Μπέη, είναι ένα από τα παλαιότερα οθωμανικά κτίρια της Θεσσαλονίκης και από τα μεγαλύτερα λουτρά που ανεγέρθηκαν μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Οθωμανούς το 1430. Οικοδομήθηκε σε απομεινάρια βυζαντινών εκκλησιών, λειτούργησε ως χαμάμ, μέχρι τη δεκαετία του '60 και αναστηλώθηκε τη δεκαετία του '80. Γνωστό και ως "Λουτρά Παράδεισος", το μνημείο λειτουργεί σήμερα ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

ΤΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΗΣ TV100

 

--------------------------------------------------------

Πηγή κειμένου-φωτο: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Πηγή βίντεο: TV100