Τετάρτη 04:45 - Το νουάρ στον δρόμο της ελληνικής κρίσης

Τετάρτη 04:45 ***1/2

Κοινωνικό δράμα, Ελλάδα/Ισραήλ/Γερμανία, 2015, 116 λεπτά

Σκηνοθεσία: Αλέξης Αλεξίου

Παίζουν: Στέλιος Μαϊνας, Δήμητρης Τζουμάκης, Αδάμ Μπουσδούκος, Μαρία Ναυπλιώτου,  Γιώργος Συμεωνίδης, Μίμι Μπρανέσκου 

Αθήνα, Δεκέμβρης του 2010, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Με την δημοσιονομική κρίση να σαρώνει τα πάντα σαν τυφώνας στην Ελλάδα ο Στέλιος, ένας επιχειρηματίας ενός τζαζ κλαμπ της Αθήνας κινδυνεύει μέσα σε λίγες ώρες να χάσει τα πάντα. Την επιχειρησή του εποφθαλμιά ο Ρουμάνος γκάνγκστερ και τοκογλύφος που του δάνεισε πριν μερικά χρόνια το κεφάλαιο για να εκπληρώσει τα όνειρα του και ο οποίος γνωρίζοντας το οικονομικό ζόρι του Στέλιου ζητάει εδώ και τώρα τα λεφτά του (αλλιώς θα πάρει το τζαζ κλαμπ). Η οικογένεια του βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης και η γυναίκα του, κουρασμένη πια από τον μονίμως παρόντα - απόντα σύζυγο της, θέλει να τον χωρίσει. Και ο ίδιος ο Στέλιος δείχνει να πελαγοδρομεί. Μέχρι που ο χρόνος γυρίζει αντίστροφα και η μεγάλη ώρα της κρίσης φτάνει ζητώντας από τον Στέλιο απαντήσεις για όλα.


Μετά το ενθουσιώδες ξεκίνημα με την (θρίλερ φαντασίας) Ιστορία 52 του ο Αλέξης Αλεξίου παρουσιάζει την δεύτερη (αρκετά πιο φιλόδοξη σε επίπεδο προθέσεων και παραγωγής) ταινία του. Για να βάλουμε βέβαια τα πράματα στη θέση τους η Τετάρτη 04:45 δεν έχει σαν αυτοσκοπό να μιλήσει για την κρίση του σήμερα. Αυτό όμως συμβαίνει με μαεστρία και έξοχο στύλ και ρυθμό. Βασικό μέσο του η περιπλάνηση στο νυχτερινό αθηναϊκό underground, που γίνεται ταυτόχρονα με τις μεγάλες διαμαρτυρίες και την ψήφιση του πρώτου μνημονίου στην Βουλή των Ελλήνων (η φράση "έχετε την ευθύνη" που ακούγεται στην ταινία ιαχεί αμφίσημα). Χρησιμοποιόντας κινηματογραφικά εργαλεία με εύστοχο τρόπο όπως το νουάρ (η ταινία είναι ένα έξοχα στυλιζαρισμένο νουάρ) μαύρο χιούμορ, πολύ αγωνία και σασπένς ο Αλεξίου δημιουργεί ένα υπέροχο κινηματογραφικό σύμπαν που φανέρωνει την αγάπη του για την γλώσσα του σινεμά. Εντύπωση βέβαια προκαλεί το κυνήγι της χορογραφημένης βίας στους δρόμους της πόλης που γίνεται με τον τρόπο του Σκορτσέζε και του δίδυμου Ταραντίνο-Ροντρίγκεζ ή του Τζον Γου φτάνοντας στο ελληνικό παρόν της κρίσης.

Βγαίνοντας απο την αίθουσα σκεφτόμουν βέβαια πως κατα βάθος όλοι κάπου, κάπως έχουμε γνωρίσει τον Στέλιο. Δεν είναι ο λούμπεν περιθωριακός γαμωσταυρίδης του Οικονομίδη που δεν του δίνουμε σημασία. Και ξεφεύγει αρκετά από το μοντέλο του προβληματικού οικογενειάρχη του Λάνθιμου. Μιλάμε για έναν μάλλον "νατουραλιζέ" ήρωα που ξαφνικά τσαλακώνεται άγαρμπα. Βουτηγμένος τώρα στο βούρκο, περιπλανιέται στους δρόμους της μεγάλης απροσωπης πόλης μέσα στο σκοτάδι και στη βροχή προκειμένου να βρει την λύση και να σώσει ή (ακόμη καλύτερα) να ξανακερδίσει την παρτίδα.

Ο Στέλιος Μαϊνας είναι εξαιρετικός στον πρωταγωνιστικό ρόλο, παίρνοντας όλη την ταινία πάνω του. Όμως και οι β ρόλοι είναι επίσης πολύ καλοί απο τον Δημήτρη Τζουμάκη, τον Αδάμ Μπουσδούκο, τη Μαρία Ναυπλιώτου και τον Γιώργο Συμεωνίδη. Μικρή παρατήρηση εδώ αποτελεί ίσως η αίσθηση μιας κάποιας αποστασιοποίησης που προσπαθεί να κρατήσει αφηγηματικά ο Αλεξίου, γεγονός που κόβει κάτι απο την ένταση του κεντρικού ήρωα. Ενδεχομένως κάποιοι να βρίσκουν υπερβολικό το στυλιζάρισμα της ταινίας αλλά προσωπικά νομίζω ότι δεν λειτουργεί αρνητικά για την ταινία, ούτε για τη νουάρ ατμόσφαιρα και το σασπένς όλο αυτό. Μάλλον το αντίθετο. Και σε αυτό η ταινία χρωστάει πάρα πολλά στην εξαιρετική διεύθυνση φωτογραφίας την οποία υπογράφει ο Χρήστος Καραμάνης.

Αξίζει βέβαια και μια αναφορά στο εξαιρετικό σάουντρακ της ταινίας. Η σύνδεση της σκοτεινής ατμόσφαιρας των Felizol - Boy με την ρετρό τζαζ των Καπνίση, Λαβράνου, Θεοδοσιάδη της δεκαετίας 60-70 είναι μια εύστοχη επιλογή που ενισχύει το νουάρ ρυθμό της ταινίας.